علت اختلاف نظر مراجع تقلید در اعلام اول ماه

صدای شیعه: علت اختلاف نظر مراجع تقلید در اعلام اول ماه رمضان و عید فطر چیست؟ ایا در گذشته این اختلاف وجود داشته است؟
 
بله این اختلاف نظر در گذشته وجود داشته است.که مهمترین دلائل ان عبارتست از:

1-  اعتبار اتحاد افق: عده ای از مراجع به اتحاد افق معتقدند یعنی می گویند اگر هلال ماه در شهری دیده شود تنها در صورتی اول ماه از نظر شرعی برای شهر یا کشور دیگری ثابت می شود که افق هر دو شهر یا کشور با هم متحد و هم زمان باشد.ولی برخی دیگر از فقها به اتحاد افق معتقد نیستند و می گویند اگر هلال ماه در نقطه ای از کره زمین دیده شود که افق در انجا با جاهای دیگر تفاوت داشته باشد ولی در شب مشترک با شند اول مکان در ان مکان ثابت می شود.پس طبق نظریه اول  اگر هلال ماه در عربستان (از راههای شرعی و معتبر) ثابت شود برای ایران(چون با عربستان هم افق نیست) اول ماه نخواهد بود. ولی طبق نظریه دوم در ایران (هرچند با عربستان هم افق نیست ولی به دلیل اشتراک در شب) اول ماه خواهد بود.


2-اعتبار حکم حاکم شرع: حجیت و اعتبار حکم حاکم میان فقیهان نضری مشهور است، ولی بعضی از انان حکم حاکم را در رؤیت هلال ماه را معتبر نمی دانند.


3-اعتبار چشم مسلح: عده ای از مراجع معتقدند که رؤیت حتما باید از طریق چشم به طور مستقیم و بدون استفاده از هیچ ابزاری باشد (مگر اینکه از این راه برای شخص اطمینان پیدا شود که اول ماه است) ولی برخی دیگر  رؤیت بوسیله چشم مسلح و تلسکوپ و وسایل نجومی را معتبر می دانند.

4-شهادت بینه نزد حاکم:گاه مجتهد جامع شرایط  از شهادت کسانی که ماه را دیده اند اطمینان پیدا می کنند و بر این اساس ثبوت اول ماه را اعلام می کنند . چه بسا ممکن است به جهت فقدان برخی شرایط برای مجتهد دیگری این اطمینان حاصل نشده باشد.


  {سوال: مگر شهادت دو نفر عادل برای رؤیت هلال ماه کافی نیست؛ ایا اعلام عید از سوی چند مرجع به اندازه دو نفر عادل نمی باشد؟

 
کسی منکر عدالت مرجع تقلید نیست.انچه گفته شده ان است که دو نفر عادل شهادت دهند که خودشان ماه را دیده اند . ولی مراجع معظم خودشان ماه را نمی بینند، بلکه از گفته دیگران اطمینان به رؤیت پیدا می کنند و این دو جهت با هم تفاوت می کند و شهادت بر شهادت ـ که شهادت علمی نامیده می شودـ در این مورد اعتبار شرعی نداردو نمی توان طبق ان حکم کرد.(العروه الوثقی،ج2،الصوم،طرق ثبوت الهلال،م1) }

 
یک نکته:اختلاف فقیهان در امور یاد شده به جهت متفاوت بودن استنباط وبرداشت ایشان از روایات وایات واصول وقواعد فقهی می باشد و این یک امر طبیعی است در هر رشته علمی متخصصان ان علم نظریاتشان کاملا با هم منطبق نمی باشدو ممکن است هر یک به یک نتیجه متفاوت برسند.
منبع: وبلاگ حدیث دل