(
امتیاز از
)
قرآن بهترین وسیله رسیدن نوجوان از تخیل به تفکر است
صدای شیعه: هنگامی که از تخیل صحبت به میان می‌آید، ناخودآگاه ذهن‌مان در جایی ماورای دنیای حاضر سفر می‌کند که می‌تواند آینده‌ای دور، گذشته‌ای مرموز، مکان‌های عجیب و غریب و یا سرزمین‌های شعر و قصه باشد که در ذهن همه همین قدر شگفت‌انگیز و غیرقابل باور به نظر می‌رسد، چراکه این تصورات با توجه به شکل‌گیری تخیلات دوران کودکی و نوجوانی شکل گرفته است. ژول ورن می‌گوید: "هر موضوعی که یک نفر تصور کند، دیگران می‌توانند آن را به واقعیت تبدیل کنند." و این موضوع نشان از اهمیت قدرت تخیل است.
لوبیای سحرآمیز، جادوگر شهر از، نبرد با شیطان، نبرد ستارگان و هری پاتر، از جمله داستان‌های تخیلی هستند که در ادبیات داستانی کودکان ما جا افتاده‌اند و وقتی صحبت از قدرت تخیل و خیال به میان می‌آید، همین داستان‌ها در ذهن‌شان متواتر می‌شود. این‌ها ادبیات وارداتی هستند که باید زودتر از این‌ها در مورد آن تحلیل و بررسی صورت می‌گرفت، اما هیچ وقت دیر نیست.
«محسن نصری» مدرس دانشگاه اصفهان و کارشناس مسائل مذهبی، درباره عنصر تخیل و لزوم وجود آن در ادبیات کودکان و نوجوانان و تاثیر قصه‌های قرآنی بر اندیشه و تخیل آنها به گفتگو با خبرنگار برنا پرداخت. او، یکی از روش‌های تربیتی قرآن که ارزش‌ها، درس‌ها، آموزه‌ها و عبرت‌هایی را به ما آموزش می‌دهد، استفاده از داستان و سرگذشت‌های عبرت‌انگیز گذشتگان که بیشترشان داستان‌ها و اتفاقات واقعی است، دانست.
تقویت تفکر از طریق تخیل
وی با اشاره به شکل‌گیری قوه تفکر در سنین کودکی، توضیح داد: از آن‌جایی که قوه فهم و عاقله کودک در سنین پایین، تکامل و رشد پیدا می‌کند، ممکن است تخیل بر او حاکم شود و برای این‌که تخیل او به سمت واقع‌گرایی و تعقل کشیده شود، نیازمند استفاده از ابزار داستان هستیم.
خداوند نیز در قرآن، داستان‌هایی را افراد مختلف نقل کرده است که هم برای بزرگسال و هم کودکان قابل استفاده است و چون خداوند در سوره هود، می‌فرمایند "ای پیامبر من برای تو قصه و احوالات گذشتگان را نقل می کنم تا قلبت محکم شود" و تذکری برای مومنان باشد.
برای تقویت قوه تفکر و اندیشه کودکان و نوجوانان، ابزار داستان جذابیت دارد و در این راه می‌توانیم از داستان‌های قرآن برای ترویج آموزش هنجارهای اسلامی بهره گیریم.
از خیال به عینیت رسیدن
این استاد دانشگاه درباره رابطه تخیل و خلاقیت در کودکان و نوجوانان بیان کرد: اگر تخیل کودکان و نوجوانان جهت داده شود و از تخیل به تأمل، تعقل و تفکر برسد، تخیل، وجه مثبتی داشته و برای رشد کودک نقش مثبتی ایفا کرده است. اما اگر تخیل به همان صورت تخیل باقی بماند و کودک رشد قوه عاقله‌اش صورت نگیرد، طبیعتاً خسارت‌هایی به بار خواهد داشت. کودکان و نوجوانان به این علت که قوه تجربه و تعقل‌شان کم است، باید از خیال به عینیت و واقعیت نزدیک شوند که یکی از ابزارهای رسیدن به رشد و کمال برای کودکان، قرآن و بهره‌گیری از داستان‌های قرآن است.
جهت‌دهی تخیلات کاذب به سمت ارزش‌ها
وی در پیشنهاد به نویسندگان برای بهره‌گیری مثبت از تخیل در آثارشان گفت: نویسندگان با ادبیات قابل فهم کودکان در سنین و مقاطع مختلف، بر اساس این معیارها، مفاهیم و داستان‌های قرآنی را با تصویر، شعر و به صورت کلی با ادبیات هنری شکل دهند، چراکه هر قوم و جامعه‌ای را باید با فرهنگ و آموزه‌هایش، آموزش داد. نکته دیگر این‌که، به نیازهای کودکان و نوجوانان توجه داشته باشند و این تشخیص نیاز، بسیار مهم است؛ یعنی هر نکته‌ای را نباید برای سنین مختلف مطرح کنند.
علاقه کودکان به موضوعی مثلا به داستان موجودات فضایی، باید به سمت معارفی جهت پیدا کند که به دردشان می‌خورد، بنابراین جهت‌گیری باید بر سه اساس صورت گیرد؛ زبان قابل فهم، نیاز و علایق کودکان و نوجوانان، که تمام موارد مذکور باید تشخیص داده شود تا آنها را به سمت ارزش‌ها و معارفی که باعث شکوفایی فطرت و عقل‌شان می‌شود، سوق دهد.
برنا
انتهای پیام