داستان عشقی را ماورایی می کنند تا روابط دختر - پسر را راحت تر تصویر کنند!

صدای شیعه: چندی است که در یکی از سریال‌های ماه رمضان دختر و پسری که روح‌اند در عالم برزخ در ارتباط و تعامل با یکدیگر قرار گرفتند و در یکی دیگر از سریال‌ها دختر و پسری در عالم واقعیت بدون مشکل با یکدیگر تعامل می‌کنند و در منزل هم رفت و آمد دارند که از دیدگاه برخی از منتقدان نوعی ترویج داشتن دوست دختر و دوست پسر را به جامعه القا می‌کند. در این زمینه با حجت الاسلام جواد گلی،مشاور مذهبی مجموعه‌های نمایشی صدا و سیما گفت‌وگویی انجام دادیم.

وی می‌گوید: اصولا ژانر معنوی در تلویزیون جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک کشف جدید و گونه نمایشی تازه در مناسبت‌هایی مثل ماه مبارک رمضان، فرصتی برای انتقال مفاهیم و مضامین و آموزه‌های عالی دین اسلام بوده و تلاشی برای انتقال باورهای صحیح دینی به جامعه است.طبیعی است که این فرصت طلایی برای انتقال باورها و اعتقادات دینی به جامعه به خصوص جوان بوده و نباید دستخوش آسیب‌هایی از جمله نشان دادن مثلث‌های عشقی، رابطه‌های دخترانه و پسرانه آسیب پذیر و حتی جلوه های ویژه غلیظ یا گره‌های جنایی خاص شود.
 
حجت الاسلام گلی در ادامه گفت:این فرصت در سال های گذشته در تلویزیون طراحی شد و قرار بود که دوره آموزشی از مفاهیم عالی دینی برای انتقال به جامعه، طراحی و اجرا کنیم و از گونه نمایش و سریال به دلیل جذابیت و منحصر به فرد بودن فرصت انتقال و درک مطلب، لذت و بهره ببریم. مثلا در سریالی مثل اغما که در سالهای گذشته ساخته شد و بنده به عنوان کارشناس مذهبی در آن فعالیت داشتم؛ فرصتی برای کلاس و دوره شیطان شناسی بود؛در این کلاس شیطان شناسی فرصتی فراهم کردیم تا مردم با مفاهیم شیطان، حوزه حضور و ظهور شیطان در زندگی یک شخص آشنا بشوند.این فیلم با این باور ساخته شد.


این کارشناس مذهبی تصریح کرد:یا مثلا در سریال صاحبدلان، داستان‌های قرآنی به صورت عالمانه و دیالوگ‌های قوی و با تلاش هنری تیم تولید به یک فرصت منحصر به فرد تبدیل شد تا مفاهیم قرآنی و داستان‌های قرآنی را در اختیار مخاطب بگذارد. این رویکرد در تلویزیون با این انگیزه آغاز شده که فرصت طلایی در یک مناسبت طلایی باشد برای تاثیر گذاشتن روی فضای جامعه و ارتقاء سطح باور ها و رفتارهای دینی نسل جوان در فرصتی مانند ماه رمضان.

وی ادامه داد: در واقع آثار نمایشی می توانند تاثیر بیشتری روی مخاطب بگذارند. حالا که این فرصت در اختیار چند ژانر نمایشی از جنس ارتباطات عشقی و عاطفی خاص قرار بگیرد طبیعی است که این مساله انحراف از اصول است و باید تلاش کنیم که این انحراف در آثار نمایشی ماه رمضان حتما هم در پایان مجموعه نمایشی دیده نشود و هم در سایر مجموعه ها که در ماه رمضان داریم تکرار نشود. ما فرصت زیادی در سال داریم که در آن می توانیم آثار نمایشی خود را با موضوعات خاصی در کارهای شبانه پیگیری کنیم. البته در آنها هم باید مراقب بود تا مثلث های عشقی وارد نشده و فرصت خود را صرف نشان دادن چند رابطه عشقی سبک در جمع دخترانه و پسرانه که مناسب و در شان رسانه جمهوری اسلامی نیست اختصاص ندهیم. ولی در عین حال این کار و نمایش برای ماه رمضان شکل ناشایست‌تری را به خود می گیرد؛ البته این به آن معنا نیست که تمام سریال‌هایی که پخش می شوند در معرض این آسیب هستند.


حجت الاسلام گلی افزود:اصولا کارگردانان و نویسندگان ما از ژانر عشقی و عاطفی به عنوان یک عامل جذاب و دستمایه برای پیشبرد قصه استفاده می‌کنند ناگزیر هم هستیم در موقعیت نمایشی از این موضوع استفاده کنیم اما این که این مساله به عنوان عامل پیشبرنده سریال ماه رمضانی استفاده شود، غلط است.

وی تصریح کرد:تلویزیون روابط اخلاقی جامعه را رعایت می کند و باید هم رعایت کند. ساختار شکنی در این حوزه خیلی ندیدم و نمی خواهم این فیلم را به این مساله متهم کنم که در این حوزه خیلی ساختار شکن است، ولی مساله ای که در فضای کارهای ماورایی می بینیم پرده ای است که در فضای غیر واقعی تصویر می‌کنیم؛ یعنی می گوییم این ها انسان های حقیقی و واقعی نیستند؛در واقعیت این اتفاق نمی‌افتد و در عالم ارواح اتفاق می‌افتد و این حربه ایست که می‌شود راحت تر در مسیر تحقق یک ماجرای عشقی قدم برداشت و از آن استفاده کرد. ولی سوال این جا است که چه این اتفاق در عالم واقعی و چه عالم غیر واقعی اتفاق بیافتد، وقتی در تلویزیون نشان داده شد ،این موضوع تصویری در ذهن مخاطب شده و یک تصویر واقعی و رئال است. حال اینکه به مخاطب بگوییم کاراکتر  خواب می بیند یا در عالم رئال است؛ برای مخاطب فرقی ندارد؛ چون در عالم واقعی این تصویر را مشاهده می کند.
 

این کارشناس مذهبی تصریح کرد:شیطنتی که برخی از عوامل ساخت یک مجموعه تلویزیونی انجام می دهند این است که داستان خود را به عالم خواب و رویا و ارواح می برند تا در آن عالم راحت تر، برخی روابط را تصویر کنند. تلویزیون روابط اخلاقی، رفتاری و دینی جامعه را باید رعایت کند و البته در تلویزیون حساسیت های کافی در این حوزه ها وجود دارد.
مشکل فرهنگی که در تلویزیون رایج است  این است که اساسا برای ساخت یک مجموعه نمایشی به سرعت به مسایلی مثل مثلث‌های عشقی بحث چند همسری و بحث اعتیاد و بحث روابط دختر و پسر قبل از ازدواج پناه می بریم و متاسفانه وقتی می خواهیم یک مجموعه نمایشی موفق بسازیم، نمک این موضوع از این دست مسایل است و گویی اگر بدون این موضوعات کاری بسازیم مردم نخواهند دید؛ این یک اشکال فرهنگی است.

وی در رابطه با مسایل ارواح و تجسم شیطان در سریال های ماه رمضان ادامه داد:وقتی یک سریال ماورایی می‌سازیم حتما به این معنا نیست که این اتفاق ماورایی که روایت می‌شود برای همه مخاطبین و در شرایط مشابه می افتد،معنایش این است که این امکان در این شرایط خارج وجود دارد و تحقق این اتفاق افزایش پیدا می کند. وقتی انسانی وارد کما می شود، روح آزادی بیشتری پیدا می کند و این آزادی بیشتر باعث می شود برای روح اتفاقاتی رخ دهد از جمله بعضی از اعمال تجسم پیدا می کنند، این اتفاق در عالم خارج هم به لحاظ دینی و هم بیولوژیکی و روانشناسی ممکن است محقق بشود و  این امکان کافیست تا براساس آن یک سریال بسازیم، حالا این به این معنا نیست که همه ارواح دارای یک همچنین خاصیتی باشند.

حجت الاسلام گلی در پایان گفت: مثلا وقتی شیطان در مسیر حرکت انسانی قرار می‌گیرد و انسان را به سمتی حرکت می دهد و سمت و سوی حرکت او را تنظیم و تعیین کرده و او را منحرف می کند، این به آن معنا نیست که اگر همه ما انسان‌ها هم آن عمل را انجام دهیم، شیطان با همین رفتار مشابه به سراغ ما بیاید. مهم این است که امکان وقوعی این اتفاق می تواند قابل تصور باشد. حالا که این امکان وجود دارد ما از این مساله بهره مند می شویم و براساس آن یک قصه جذاب می سازیم مهم این است که خلاف واقع و غیر ممکن نگوییم. اساسا ژانر درام تجربه های شخصی آدم‌ها  است که لزوما برای همه افراد جامعه ممکن است اتفاق نیافتد.