سکولاریسم، ابزاری برای سرکوب و استبداد

فهمی هویدی تاکید کرد: اين گروه بر اين باورند مصر که امروزه پس از پيروزي انقلاب درصدد تأسيس نظام جديد است، در صورتي که واقعا مي خواهد از تاريکي عقب ماندگي و استبداد به نور پيشرفت و ازادي منتقل شود بايد همان را بپيمايد و به سکولاريسم به عنوان کليد سحرآميز براي آينده اي درخشان چنگ بزند.

وی افزود: من اين نسخه را قبلا نيز مورد بررسي قرار داده ام. اما طرفداران آن به مناسبت ديدار اردوغان به همراه همسر و دختران محجبه اش از مصر، بار ديگر به مطرح کردن آن براي ما پرداخته اند. سکولارها حجاب همسر و دختران اردوغان را ناديده گرفته و حداقل آن را تحمل کرده اند. اين در حالي است که سکولارهاي ترکيه اين پوشش همسر و دختران نخست وزيرشان را مايه شرمندگي شان و تهديدي براي جمهوريت و سکولاريسم مي دانند. از آنجا که دوستان ما بار ديگر اين موضوع را مطرح کردند به خودم اجازه دادم که بار ديگر به محکوميت اين ديدگاه و بيان بطلان آن بپردازم. ادعاي وجود ارتباط ضروري ميان سکولاريسم و آزادي و پيشرفت مغالطه اي بيش نيست و اين امر در علم سياست يا تاريخ نظام هاي سياسي هيچ پايه و اساسي ندارد. زيرا سکولاريسم اصولا يک انديشه غربي است که براي به چالش طلبيدن قدرت کليسا به وجود آمد.

فهمی هویدی خاطرنشان کرد: به همين دليل سکولاريسم ديدگاه مادي گرايي و اصل قرار دادن جهان مادي را اصل قرار داده است. از همين رو در زبان اردو اصطلاح سکولاريسم را به دنياگرايي ترجمه مي کنند. برخي از سکولارها غيب را انکار و با دين دشمني مي کنند و گروهي نيز غيب را تضعيف کرده و با دين کنار مي آيند. با اين وجود آن را در زمينه کلي به حاشيه مي رانند. سکولاريسم اگرچه در کشورهاي غربي همزيستي داشته است اما اين مکتب در برخي از کشورهاي عربي به تازيانه اي براي سرکوب و استبداد تبديل شده است و نتايج تأسف باري که در آن کشورها به بار آورده است بر هيچ کس پوشيده نيست. اين امر به ما امکان مي دهد تا بگوييم که اگر چه همه کشورهاي دمکراتيک در غرب سکولار هستند اما اين بدان معني نيست که هر دولت سکولاري، دمکراتيک خواهد بود.

در ادامه این مقاله آمده است: از جمله امور قابل توجه در اين زمينه واقعيت زير است که سکولاريسم در ترکيه از زمان روي کار آمدن آن در دهه بيست قرن گذشته توسط کمال آتاتورک و اطرافيانش همواره با دمکراسي مشکل داشته است و کودتاهاي نظامي سه گانه و چهارمين کودتاي خزنده و نافرجام در اين کشور همگي به نام دفاع از سکولاريسم عليه نمادهاي تحول دمکراتيک انجام گرفته اند. علاوه بر اين محور مبارزات و تلاش هاي کنوني اردوغان براي تدوين قانون اساسي جديد، چگونگي تبديل ترکيه به يک کشور دمکراتيک است که در آن ملت تصميم گيرنده نهايي و منشأ قدرت باشند نه ارتش و نيروهاي نظامي که خودشان را نگهبان سکولاريسم و تصميم گيرنده سياسي در کشور معرفي مي کنند.

فهمی هویدی تاکید کرد: هيچ پژوهشگر بي طرفي نمي تواند دستاوردهاي ترکيه در زمينه پيشرفت و ترقي را به سکولاريسم نسبت دهد. زيرا اين دستاوردها در درجه اول محصول حاکميت دمکراسي در اين کشور است. براي اطلاع خوانندگان عزيز بد نيست يادآوري کنم که اردوغان به اتهام توهين به سکولاريسم چهار ماه از عمر خود را در زندان هاي ترکيه سپري کرده است. اما دمکراسي باعث شد تا وي به رياست کابينه اي برسد که در سايه آن انتقال بزرگ در ترکيه اتفاق افتاد و اين کشور به يک قدرت اقتصادي و سياسي تأثيرگذار تبديل شود که در مهم ترين مسائل منطقه حضوري فعال و مؤثر داشته باشد.

فهمی هویدی گفت: من همواره مخالف بحث و جدل هاي بي نتيجه درباره نام و چگونگي نظام حاکم بر کشور اعم از سکولار يا اسلامي بودن آن بوده ام و اين جدال ها را بي نتيجه مي دانم. زيرا چنين بحث هايي ميان گروهي از نخبگان روشنفگر صورت مي گيرد که خودشان را سخنگوي جامعه مي دانند و تلاش مي کنند تا ديدگاهشان درباره آينده را بر جامعه تحميل کنند. گويي مي خواهند ما از حاکميت پدرسالارانه حسني مبارک به زير حاکميت يک گروه از نخبگان پر سر و صدا در آييم. نمي دانم چرا مردم را آزاد نمي گذاريم تا آنچه را مي خواهند خودشان انتخاب کنند! منظورم اين است چرا درباره ضرورت تمرکز بر اصل دمکراسي از طريق فراهم کردن زمينه آزادي بيان، تشکيل احزاب و اتحاديه هاي شغلي و کارگري، فراهم کردن زمينه مشارکت، طرح سؤال از حاکميت و انتقال قدرت از گروهي به گروه ديگر توافق مي کنيم.

وی خاطرنشان کرد: کساني که گمان مي کنند سکولاريسم به خودي خود تضمين کننده دمکراسي و آزادي در جامعه است در اشتباه هستند. بر اين باورم که کساني که همواره شعار "اسلاميه اسلاميه" را نيز سر مي دهند در توهم هستند.  زيرا طرفين درگير هويت و عنوان نظام هستند و اين امر نتيجه اي جز تضعيف جامعه نخواهد داشت و تضعيف جامعه زمينه را براي قدرت يافتن و استبداد حاکميت (فارغ از سکولار يا ديني بودن آن) فراهم مي کند. توقف اين قدرتيابي حاکميت در مقابل جامعه، جز از طريق تقويت مصونيت جامعه و تقويت نهادهاي آن و تمکين در برابر آنها ممکن نيست.