آيت‌الله جوادي آملي; زن بالاتر از مرد و لااقل همتاي مرد است
صدای شیعه:
متن پاسخ اين استاد حوزه به شرح زير است:
«توفيق زن بيش از مرد است و اگر انسان تنزل کند، حداقل بايد بگويد زن همانند مرد است زيرا تقريبا شش سال قبل از اينکه مرد مکلف شود، زن را ذات اقدس اله به حضور پذيرفته است.
زن همين که از نه سالگى گذشت و وارد دهمين سال زندگى شد، خدا او را به حضور مىپذيرد و با او سخن مىگويد، روزه را بر او واجب مى‌کند و مناجات‌هاى او را به عنوان دستور مستحب شرعى گوش مىدهد. وقتى که هنوز مرد به عنوان يک نوجوان مشغول بازى است، زن مشغول راز و نياز و نماز است.
6 سال زمينهسازى کردن و از دوران نوجوانى او را به حضور پذيرفتن، نماز را که عمود دين است بر او واجب کردن، روزه را که سپر دين است و حج را که وفد الىالله است و مهمانان در آن سفر به ضيافتگاه خداوند مىروند بر زن واجب کردن، اينها همه نشانه آن است که زن براى دريافت فضائل، شايستهتر از مرد است و اگر اين منطق درست تبيين و اجرا شود، نتيجتا معلوم خواهد شد که زن بالاتر از مرد و لااقل همتاى مرد است.
زن گرچه ممکن است در طى دوران عادت از برخى از عبادات محروم باشد اما تمامى آنها جبرانپذير است زيرا قضاى روزهها را به جا مىآورد و براى نماز اگر وضو بگيرد و در مصلاى خود رو به قبله بنشيند و به مقدار نماز ذکر بگويد، ثواب نماز را مىبرد؛ همان‌گونه که اگر مسافرى پس از خواندن دو رکعت واجب، سى يا چهل بار تسبيحات اربعه را تکرار کند، جبران آن دو رکعت ساقط شده را خواهد کرد. پس اين‌گونه از فضائل جبرانپذير است.
عمده آن است که مرد وقتى پانزده سالگى را تمام کرد و وارد شانزدهمين سال زندگى شد، شايستگى خطاب الهى را کسب مى‌کند و قبل از آن چنين لياقتى ندارد زيرا بلوغ زمينه تشرف به مقام عبوديت است.
درباره يکى از علماى شيعه به نام ابن طاووس ـ رضوان‌الله عليه ـ نقل شده است که روز بلوغش را جشن گرفت. او وقتى از پانزده سالگى وارد شانزدهمين سال زندگى شد، دوستان و آشنايان خود را به شکرانه اينکه عمر داشت و سن او به حدى رسيد که خداى سبحان با او سخن گفت، جشن گرفت.
انسان تا قبل از بلوغ، مورد خطاب تکليفى خدا نيست و به هنگام بلوغ لياقت مىيابد که مورد خطاب خداى سبحان واقع شود. اما اينکه آيا اين جشن در اسلام مشروعيت دارد و جزو سنن هست يا نه، مسالهاى جداگانه است. کسى به قصد ورود سنت، اقدام به برگزارى اين مراسم نمىکند بلکه اين جشن را به شکرانه يک نعمت برگزار مى‌کند. شايد مرحوم سيد ابن طاووس زير پوشش اطلاقات اوليه که هر نعمتى به شما رسيده است حقشناس و شاکر باشيد، چنين عملى را انجام داده است. بر اين اساس، بلوغ يک شرافت است. آنان که اهل سلوکند مىگويند ما مشرف شديم نه مکلف، چون زحمت و مشقتى در کار نيست بلکه شرف در کار است؛ لذا در مناجات‌الذاکرين امام سجاد ـ صلوات الله و سلامه عليه ـ مىخوانيم «يا من ذکره شرف، اى خدايى که نام تو مايه شرافت است».
اگر کسى به جايى برسد که ذکر خدا گويد و در سايه اين ذکر به ياد خدا و خدا هم به ياد او باشد، شرافتى نصيب او شده است و زن 6 سال قبل از مرد به اين شرافت مى‌رسد.
چنانچه به اين نکته دقت شود، قبل از اينکه مرد به راه بيفتد و در صراط مستقيم گام بردارد، زن بخش زيادى از اين راه را طى کرده است. بنابراين هم محروميتهايى که زن در دوران عادت دارد قابل جبران است و هم 6 سال قبل از مرد، از همه مزايايى که مرد محروم است، برخوردار مىشود.
در پايان عمر نيز براى زنان غير سادات پس از سن پنجاه سالگى سخن از ايام محروميت نيست و در اين مدت محروميت نيز اولا ايام عادت محدود و چند روز بيشتر نيست، ثانيا آنان که باردارند و توفيق حمل امانت را دارند نيز محروميت از عبادت شاملشان نمىشود چون غالبا عادت با حمل جمع نمىشود، ثالثا مدت 6 سالى که زن قبل از بلوغ مرد، بالغه مىشود، همه نقصها را ترميم مى‌کند؛ بنابراين اگر نقصانى در ايمان باشد و علت آن هم نقص در عبادت باشد، نه تنها قابل جبران است، بلکه اگر زن به اين فکر بيفتد که دوران 6 ساله را مغتنم بشمارد، عظمتى فزونتر نيز خواهد يافت.
از آنچه گفته شد روشن مىشود سر بيان حضرت امير ـ سلامالله عليه ـ در نهج‌البلاغه که در وصف زن خطاب به امام مجتبى عليه‌السلام مىفرمايد «فاِنّ المرأه ريحانه و ليست بقهرمانه» يعني زن ريحان است، بايد او را زودتر از مرد تحت تربيت و تکليف قرار داد، در غير اين صورت ضايع مىشود.
روايتى ديگر نيز از حضرت صادق ـ سلامالله عليه ـ نقل شده است که مىفرمايد «من اتّخذ امرأه فليکرمها فانّما امرأه أحدکم لعبه فمن اتّخذها فلا يضيّعها» مراد از لعب در روايت، بازيچه و اسباببازى نيست بلکه يعنى زن ريحانه است، اين ريحانه را ضايع نکنيد.
اسلام به اولياى مدرسه و منزل دستور مىدهد که به دخترها بيش از پسرها رسيدگى کنيد. اگر تکليف بر دختر 6 سال قبل از پسر شروع مىشود، اولياى منزل و مدرسه مسئوليتشان نسبت به دخترها بيش از پسرهاست.
روى اين تحليل معلوم مىشود زن براى نماز و راز و نياز، زودتر از مرد آمادگى پيدا مى‌کند و اگر احيانا راه‌هاى عاطفى زمينههاى انحراف را پيش روى زن قرار دهد، تکاليف عبادى آن راه‌ها را تعديل مى‌کند تا مبادا به انحراف برود.»
انتهای پیام