(
امتیاز از
)
ايراني‌ها چشم و چراغ بازار عربستان
صدای شیعه:
تقريبا هر سال پس از پايان موسم حج، رييس سازمان حج براي توصيف کيفيت کار اين سازمان نشست خبري برگزار مي‌کند تا به انواع پرسش‌هاي خبرنگاران درباره چگونگي برگزاري مراسم توضيح بدهد، اما «جام‌جم» امسال تصميم گرفت پيش از اين نشست خبري با حضور در فرودگاه، کيفيت امسال حج را از زبان زائران ورودي به کشور بسنجد.
مهرآباد، 8 صبح، انتظار
پروازي که ما براي ديدار با زائرانش رفته‌ايم، قرار است ساعت 05/8 بر زمين بنشيند، اما صفحه‌هاي نمايشگر سالن نشان مي‌دهند که يک ساعت و نيم تاخير دارد.
تاخير پروازهاي حجاج آنقدر در طول سال‌ها تکرار شده که هيچکس از يک ساعت و نيم ديررسيدن هواپيما تعجب نمي‌کند و آنها که براي خوشامدگويي زائرشان آمده‌اند سر صبر روي صندلي‌هاي فرودگاه چشم انتظار نشسته‌اند. هنوز تعدادي از زائران پرواز ساعت شش صبح در سالن فرودگاه هستند. مريم نظربيگي يکي از آنهاست.
او و همسرش در مجموع چهار چمدان و يک ساک دستي کوچک با خود آورده‌اند. آنها اضافه بار ندارند. اما همراه آوردن ساک دستي قرمز رنگ کوچک، برايشان 80 هزار تومان خرج برداشته است.
نظربيگي مي‌گويد: پيش از سفر، به هر زائر دو چمدان و يک ساک کوچ داده شد. چمدان‌ها و ساک‌ها که پرشدند، مدير کاروان به ما گفت ساک بايد برچسبي داشته باشد که قيمتش 80 هزار تومان است و ما براي همراه آوردن ساک، 80 هزار تومان پرداختيم!
پرواز زائران مورد نظر ما ساعت 9:35 بر زمين مي‌نشيند و همه آنها که به ديدار آمده‌اند چشم‌به‌راه زائرانشان مي‌مانند تا ساعت 11 که بالاخره زائران تک‌تک از ورودي‌هاي بازرسي مي‌گذرند.
اين پرواز حدود 400 مسافر دارد و زائران مي‌گويند تحويل بارشان، دليل يک ساعت و نيم توقف‌شان در سالن مخصوص تحويل بار است.
حوالي ساعت 11، زنان و مرداني که ميله‌هاي فلزي، آنها را در سالن انتظار از هم جدا کرده است روي پنجه پا بلند مي‌شوند. بچه‌ها بالا و پايين مي‌پرند. غوغاي جمعيت بيشتر شده است.
دست‌هايي از ميان جمعيت با دوربين‌هاي روشن بالا آمده‌اند و مي‌شود روي صفحه نمايشگر دوربين‌ها زائران را ديد، با ساک‌هاي پر، ماسک، چهره‌هاي آفتاب سوخته و سرفه‌هايي که نشان مي‌دهد قرار است تا يکي دو هفته پس از رسيدن در بستر بيماري باشند. فقط اعراب سعودي، در برپا کردن بازارهاي مکاره تخصص ندارند.
فرودگاه هم بازار مکاره‌اي است که اگر کسي اهل ولخرجي باشد، در کمتر از چند دقيقه مي‌تواند تا سقف 50 -60 هزار تومان خرج کند.
اين که هر کالايي در فرودگاه با قيمتي چند برابر قيمت واقعي فروخته شود، ظاهرا به يک عرف تبديل شده است و کسي از آن تعجب نمي‌کند.
مهرآباد براي آنها که جيب‌هاي پر دارند پر از سوژه‌هاي خريد است. حلقه‌هايي با گل‌هاي پلاستيکي که هر کدام در فرودگاه 15 هزار تومان مي‌ارزند و بيرون از فرودگاه چهار هزار تومان، دسته گل‌هايي طبيعي 20 هزار توماني که مشابه‌‌شان در گلفروشي‌هاي بيرون کمتر از نصف قيمت فروخته مي‌شوند و پارچه‌نوشته‌هايي که 10 دقيقه‌اي حاضر مي‌شوند و بسته به اندازه شان از شش هزار و پانصد تا 16 هزار تومان قيمت دارند و با نگاه کردن به آنها، مي‌شود حدس زد ديوارهايي که در سطح شهر با آنها پوشيده مي‌شوند مي‌توانند تا ماه‌ها، گرسنگاني را سير کنند.
اما آن قديمي‌ها که هنوز به سنت‌ها معتقدند، اهل ولخرجي نيستند و هنوز به راه و رسم کهنشان پايبندند مثل زن خنده‌رو و خجالتي روستاي وله که با لباس‌هاي محلي آمده است و سبزه سبز کرده براي زائرش؛ رسمي که اصفهاني‌ها و بجنوردي‌هاي داخل فرودگاه هم آن را به جا آورده‌اند و حالا در سالن انتظار با سبزه و نقل و گلاب به استقبال زائرانشان مي‌روند.
خريدهاي ترسناک!
فرحناز ملکي، پرستاري است که همراه با گروه پزشکي کاروان به حج مشرف شده است. او از خريدهاي 10 ريالي زائران ايراني در فروشگاه‌هاي تاپ‌تن و توپ‌تن تعريف مي‌کند.
«مردم فکر مي‌کنند 10 ريال عربستان ارزشي ندارد و مساله‌اي نيست اگر کالاهاي 10 ريالي بخرند، در حالي که 10 ريال عربستان معادل4000 تومان ايران است و اين کالاها 4000 تومان نمي‌ارزند.» چمدان‌هاي پر و بزرگي که گاهي، در بيرون آمدن از فرودگاه، از روي چرخ‌ها زمين مي‌افتند و ولو مي‌شوند و راه بقيه زائران و همراهانشان را سد مي‌کنند، مي‌گويند زائران ايراني، بازارهاي عربستان را درو کرده‌اند!
ملکي مي‌گويد: «سه ماه پيش از حج هم در عربستان بودم و وقتي براي تمتع برگشتم قيمت‌ها تا حدود 70 درصد رشد کرده بود! اما ايراني‌ها همچنان خريد مي‌کردند. »
مغازه‌هاي عربي، جنس‌هاي چيني تلنبار شده در قفسه‌هايشان، فروشنده‌هاي پاکستاني و افغاني با صاحب کارهاي عرب! همه اينها را که جمع کنيد مي‌شود زائراني که بعضي‌هاي شان تا 100 کيلو اضافه بار دارند و حتي به سختي مي‌توانند چمدان‌هاي بادکرده‌شان را از ورودي‌هاي فرودگاه رد کنند.
ملکي تعريف مي‌کند که وسوسه خريد باعث مي‌شد برخي ايراني‌ها، تقريبا 60 درصد از وقتشان را صرف خريد کنند و 40 درصد را به عبادت اختصاص دهند.
نوشدارو بود اما بعد از مرگ سهراب...
پيش از آغاز تمتع، علي ليالي، رييس سازمان حج و زيارت اعلام کرده بود که قرار است بازارچه‌هايي در فرودگاه راه‌اندازي شوند تا حجاج به هواي آنها بازارگردي در عربستان را متوقف کنند و پس از رسيدن به کشور به آنها مراجعه کنند و سوغات شان را از آنها بخرند.
هرچند اين طرح در قالب راه‌اندازي فروشگاه‌هايي در محوطه خارجي مهرآباد تا حدودي اجرا شده است، اما زائران از آن استقبالي نمي‌کنند و تقريبا در تمام مدتي که ما در فرودگاه حضور داشتيم، هيچ زائري به اين فروشگاه‌ها نرفت!
محترم ابوالفتحي، يکي از بروشورهاي تبليغاتي شرکت فروشگاه‌هاي آزاد شاهد را نشان مي‌دهد و دليل بي‌علاقگي‌اش به خريد را چنين توضيح مي‌دهد: «اين برگه‌ها را حالا که حجاج خريدشان را در عربستان کرده‌اند به مردم مي‌دهند، اما ديگر دير شده است بايد آنها را پيش از سفر به ما مي‌دادند!»
دکتر جواد محمدزاده، عضو هيات پزشکي مرکز پزشکي حج و زيارت هم با تاييد دير بودن پخش بروشورهاي تبليغاتي مي‌گويد: «در سال‌هاي گذشته هم اين طرح اجرا شد اما کالاها کيفيتي نه چندان مناسب و تنوعي کم داشتند و به همين دليل حجاج اعتمادشان را از دست داده‌اند.»
چمدان زائر دو هفته پس از خودش رسيد
در ميان جمعيت مردي هست که از همدان تا تهران آمده است تا پس از دو هفته چمدان‌هاي همسرش را تحويل بگيرد. او مي‌گويد: همسر من اضافه بار نداشت اما به زائران کاروانشان گفتند بايد چمدان‌ها را بعدا تحويل بگيرند.
او و همسرش در دو هفته گذشته بارها با بخش تحويل بار مهرآباد تماس گرفته‌اند، اما کسي پاسخگوي آنها نبوده است و حالا با گذشت 14 روز او از همدان به تهران آمده است تا خودش چمدان‌هاي همسرش را پس بگيرد اما هنوز هم مسافراني در شهرستان‌ها منتظر چمدان‌هاي شان هستند و از پس گرفتن‌شان به اين زودي‌ها نااميد شده‌اند.
النظافت من الايمان؟
گرچه ايراني‌ها بازارهاي سعودي را خالي کرده‌اند، اما اعراب چندان خانه را براي ورود بيش از سه ميليون مهمان از سراسر دنيا حاضر نکرده بودند. عليرضا جلاليان و همسرش از جمله حجاجي هستند که اعتقاد دارند سعودي‌ها دستکم در ايام تمتع به بهداشت اهميتي نداده‌اند.
کاروان آنها در هتلي درجه يک مستقر بوده، اما در اين هتل خبري از پاکيزگي نبوده است. «به هيچ وجه اتاق‌ها را تميز نمي‌کردند و خودمان بايد اتاق‌ها را مرتب مي‌کرديم در حالي که در هتل‌هاي درجه يک، اتاق‌ها بايد نظافت شوند. »
معصومه سلامت هم زائري است که از آلودگي منا و عرفات به شدت گله دارد. او از شيرابه‌هاي زباله روي زمين مي‌گويد، از زباله‌هاي جامانده در مسير زائران و بوي تعفني که حتي ماسک زدن هم آن را کم نمي‌کرده است.
سلامت به نکته جالب ديگري هم اشاره مي‌کند «آنها امسال کار اتوبوس‌هاي مخصوص رفت و آمد زائران را متوقف کردند تا مردم مجبور شوند با صرف هزينه بيشتر از تاکسي استفاده کنند!»
مريم يوشي‌زاده - گروه جامعه
انتهای پیام