(
امتیاز از
)
بیداری اسلامی و شیعیان عربستان
صدای شیعه:
رژیم حاکم بر عربستان سعودی در حالی داعیه بزرگی کشورهای عربی را دارد که خود بر لبه تیغ حرکت می کند و با اعتراضات مردمی روبرو است.
عربستان به عنوان کشور شاهزاده ها که هر از گاهی شاهد چنگ و دندان نشان دادن وارثین عبد العزیز نسبت به یکدیگر است، اخیرا و با آغاز آنچه بهار عربی نامیده می شود، شاهد اعتراض های پیاپی از سوی برخی مردم این کشور بخصوص اقلیت شیعیان در شرق این کشور می باشد که بیش از پیش باعث تزلزل قدرت نزد حاکمان سعودی گشته است. معترضینی که خواستار آزادی زندانیان و اعطای حقوق اساسی خویش هستند.
این در حالی است که خاندن آل سعود به پشتوانه دلارهای نفتی سعی دارند که با هر موج اصلاح طلبی مقابله کنند. آنها با چراغ سبز آمریکا در بحرین دخالت نظامی کردند و قیام به حق مردم این کشور را سرکوب کردند. در مناطق شرقی و شیعه نشین این کشور نیز حکام سعودی سیاست مشت آهنین را در پیش گرفته و این گونه بدنبال مقابله و توقف روند اعتراضات در این کشور است.
سعودی ها با شروع انقلاب های بهار عربی دائما به امریکایی‌ها فشار می‌آوردند که از سرنگونی نظام‌های مبارک و بن علی جلوگیری کنند که مبادا سرنگونی نظام‌های استبدادی در منطقه که ثابت شده تبدیل به دومینویی غیر قابل بازگشت شده است، تبدیل به الگو شود و دامن آنها را هم بگیرد.
پس از این که این دومینو بازی خود را به بحرین رساند عربستانی‌ها خطر را بسیار نزدیک احساس کردند. حرکت‌های اعتراضی بحرین به سرعت به شرق عربستان کشیده شد ولی حکومت عربستان با توسل به سیاست چماق و هویج بدین ترتیب که از یک سو پول و دیگر خدمات برای راضی نگه داشتن مردم در اختیارشان قرار داد و از سوی دیگر به سرکوب شدید آنها اقدام ورزید که با ورود نیروهای نظامی عربستانی به بحرین و سرکوب شدید معترضان در آن کشور کامل شد، توانست به طور موقت اوضاع را تحت کنترل خود در آورد.
در چنین شرایطی عبدالله بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان سعودی چندی پیش در تصمیمی تاریخی، اعلام کرد که زنان در این کشور از این پس حق رأی، حق عضویت در مجلس شورا، و حق کاندیداتوری در انتخابات شوراهای شهر را دارند. اعطای این امتیازات در شرایط فعلی حاکی از ترس حاکمان از گسترش دامنه اعتراضات موسوم به بهار عربی به عربستان است که آنها را وادار به دادن چنین امتیازهایی کرده است.
بی‌تردید در کشوری که زنان در آن از دیرباز تحت فشار قوانین و سنت‌های سخت‌گیرانه هستند و از آزادی‌های معمول اجتماعی و سیاسی محرومند و عملاً شهروند درجه دو محسوب می‌شوند، اعطای چنین حقی به زنان می‌تواند گامی به جلو برای پیشبرد موازین حقوق بشر و دموکراسی در این کشور محسوب شود.
تردیدی نیست که بستر اصلی این تصمیم تاریخی، موج تحول‌خواهی اخیر در کشورهای عربی بوده است؛ موجی که گرچه به عربستان آنچنان که باید و شاید نرسیده است، اما دست‌کم نسیم آن به این کشور رسید و حاکمان سعودی را به این فکر انداخت که کم‌کم باید دستی به سر و روی کشور بکشند و ماشین اصلاحات را به حرکت درآورند.
مقامات عربستان از سویی جهت ممانعت از رسيدن بهار عربي به رياض بر آن شدند با استفاده از رسانه هاي محلي و خارجي درصدد القاي اين مساله هستند که خاندان حاکم در رياض از بهار عربي در امانند. این در حالی است که اعتراض هاي مردمي درمناطق القطيف و العواميه عليرغم حملات سرکوبگرانه نيروهاي سعودي همچنان بوقوع پیوست. مردم منطقه خواسته هاي آشکاري دارند اما دولت آل سعود مي خواهد که براين خواسته ها سرپوش بگذارد و هرگونه حرکت مردمي ولو مسالمت آميز را سرکوب کند.
تکاپوي عربستان براي جلوگيري از امتداد بيداري اسلامي و انقلاب هاي مردمي بر دو محور داخلي و خارجي متمرکز است، به اين ترتيب که در داخل به سرکوب شديد مخالفان خود روي آورده و در خارج از مرزهاي خود نيز با صرف پول هاي فراوان مي کوشد افکار و نظرات خود را القا کرده و حتي مسير انقلاب هاي مردمي را به سمت موردنظر خود سوق دهد.
عمده ی معترضین را در مناطق شرقی عربستان شیعیان تشکیل می دهند. بواقع شیعیان معترض در مناطق شرقی عربستان طی سال های اخیر در وضعیت اسفناک به سربرده و از کمترین حقوق اجتماعی و انسانی برخوردار بوده اند.مشارکت شیعیان عربستان سعودی در جامعه سنّی از تمام شیعیان عرب کمتر است. آنها بسیار محرومند؛ به این معنا که تنها شیعیانی هستند که نه فقط از تبعیض در عمل، بلکه از تبعیضهای قانونی در این کشور رنج میبرند و تقریبا بکلی از اظهار علنی سنن مذهبی خود محرومند و به عنوان اقلّیتی کوچک، به هیچ وجه نمیتوانند خواستار این باشند که به نفوذ سیاسی زیادی در کشور دست یابند.
شیعیان عربستان سعودی پس از شیعیان عراق، بزرگترین جامعه شیعی عرب را در خلیج فارس تشکیل میدهند. جمعیت شیعیان در عربستان را منابع مختلف بین 10 تا 15 درصد جمعیت کل کشور، یعنی رقمی حدود دو میلیون نفر تخمین می زنند. این درصد جمعیت، شیعه دوازده امامی هستند و بیشتر این جمعیت در منطقه شرقیه که از نظر اقتصادی بزرگ ترین منطقه نفتی با گسترده ترین تاسیسات پالایش نفت در عربستان است زندگی کرده و در همانجا نیز مشغول به کارند. حضور اکثریت شیعیان در این منطقه استراتژیک و هم چنین همسایگی این منطقه با بحرین که اکثریت قاطع جمعیت آن را شیعیان تشکیل میدهند، وضعیت خاصی برای ساکنان این منطقه ایجاد کرده است. حکومت همواره به شیعیان این مناطق با نگاه خاصی نگریسته است.
تبعیضهای مختلف در طول زمان گویای این واقعیت بوده که شیعیان همواره در فشار بوده و نمیتوانند بسان شهروندان عربستان از حقوق اولیهی خود بهرهمند گردند و فراتر از آن به منصبهای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی دست یابند. از اینرو همواره منطقه شرق عربستان و استان نفت خیز القطیف که اکثریت شیعیان را در دل خود جای داده است، پیشتازان تظاهرات اعتراض آمیز بوده و همواره مورد سرکوب قرار می گیرند.
حال با آغاز موج بهار عربی، شیعیان عربستان نیز همگام با همکیشان خود در بحرین علم اعتراض برداشته اند که در درگیری های ماه های اخیر تعداد بسیاری از آنها کشته و مجروح و جمع کثیری بازداشت شده اند.
سعودی ها با صدور بیانیه ها و انتشار اخباری برآنند که با متهم کردن معترضان به فتنه‌گر، آشوب طلب و جدایی‌خواه حرکت اعتراضی مردم را محکوم کرده و آنان را مورد حمایت کشورهای خارجی نشان دهند که تلاش دارند امنیت و ثبات میهن را به مخاطره بیندازد.
این در حالی است که فعالان سعودي بارها تأکيد کرده اند که حق آزادي بيان از جمله تظاهرات مسالمت آميز و برگزاري تجمع و تبادل نظر در باره مسايل کشور، حق قانوني هر شهروند است که در تمام اديان و قوانين و عرف جهاني به آن اشاره شده است و عربستان نبايد از اين حقوق مستثني باشد.
معترضین معتقدند که تظاهرات های اخیر در قطيف، مسالمت آميز و خواسته هاي مردم نيز قانوني و مشروع بوده است و مسئولان امنيتي بايد با درايت بيشتر و بدون توسل به زور و سرکوب، با آن برخورد مي کردند. به اعتقا آنها مسئولان سياسي سعودي بایستی به حل ريشه اي مشکلات مربوط به تبعيض طايفه اي و منطقه اي و قبيله اي و نيز مشکلات اقتصادي و اجتماعي و سياسي بپردازند.
به باور کارشناسان عربستان در سال 2012 نیز شاهد فعالیت های مردمی گسترده تر خواهد بود و دامنه اصلاحات و تغییرها به این کشور نیز کشیده خواهد شد.
بواقع سالها تبعیض و محرومیت، شیعیان عربستان را بر آن داشته است تا با شروع موج بیداری اسلامی، اعتراض خود را نسبت به سیاست های آل سعود با جدیت و قوت بیش تری پیگیری کنند. خواسته ی شیعیان عربستان، با توجه به اوضاع سیاسی این کشور و بر خلاف سایر کشورهای عربی – اسلامی، «اسقاط النظام» نیست بلکه شیعیان عربستان از تظاهرات اعتراضآمیز خود سه مطالبه ی اصلی دارند: اول) آزادی زندانیانی که به اتهام شرکت در اقدام هایی مانند انفجارات الخبر، بدون محکومیت حدود 16 سال است که در زندان هستند؛ دوم) خروج ارتش عربستان از بحرین و خواسته یسوم) احقاق حقوق شهروندی از قبیل داشتن دستگاه قضایی مستقل، مطبوعات مستقل و ... است.
ولی حقیقت این است اگر دامنه این اعتراض‌ها که کارد را به استخوان رسانده و نه تنها امان مردم شیعه عربستان را بریده بلکه حتی اهل تسنن نیز از شدت و افراط رفتار حکومت پلیسی و استبدادی کشورشان به ستوه آمده‌اند، کمی ادامه یابد و حکومت نیز همچنان بخواهد به سرکوب گسترده خود ادامه دهد آن گاه مشخص نیست که پیرمردان کاخ نشین عربستان می‌توانند امیدوار باشند که پایان عمر خود را در راس قدرت ببینند یا خیر.
انتهای پیام