حرم سید الشهدا(ع) در گذر تاریخ

صدای شیعه: حرم مطهر امام حسين(ع) در بخش مرکزي شهر کربلا و در موقعيت جغرافيايي 32 درجه و 37 دقيقه شمالي و 44 درجه و 1 دقيقه و 56 ثانيه شرقي قرار دارد ، مساحت حرم تقريبا 13000 متر مربع و محيط آن 500 متر مي باشد .

حرم داراي 10 درب مي باشد که اولين آنها که جنوبي ترين آنها مي باشد باب القبله بوده و بقيه آنها به صورت پادساعتگرد به نام هاي باب الرجا، باب قاضي الحاجات، باب الشهداء ، باب الکرامه ، باب السلام، باب السدره، باب السلطاني، باب الراس الشريف و باب الزينبيه(س) مي باشد که رو به تل زينبيه باز مي شود.

در داخل حرم علاوه بر مزار عرفاني امام حسين(ع) ، مزار حضرت علي اکبر(ع) در پايين پاي امام حسين(ع) ، حضرت علي اصغر (ع) در آغوش امام (علت 6 گوشه شدن ضريح همين قرار گيري مزار علي اکبر(ع) در زير پاي امام مي باشد) ، شهداي کربلا در پايين پاي حضرت علي اکبر(ع) ، حبيب بن مظاهر در ضلع جنوبي حرم و مزار ابراهيم مجاب در شمال غربي حرم قرار دارند.



در داخل حرم همچنين قبور عده اي از علما در نزديکي قبور شهدا و تعدادي از پادشاهان شيعه از جمله برخي پادشاهان قاجار و امیرکبیر، در رواق شمالي قرار دارند.
اولين بنا و نشانه هاي حرم امام حسين(ع) توسط بني اسد و سپس مختار ايجاد شد اگرچه بارها آثار حرم امام حسين(ع) توسط بني اميه و بني عباس و ساير حکومت هاي ضدشيعي از بين رفت.

در دوران متوکل عباسي ملعون بيشترين جسارات به حرم امام حسين(ع) صورت گرفت ، متوکل ضمن انهدام مرقد مطهر، با گذاشتن نگهبانان در راههاي ورودي دستور داد هر زائري را در مسير يافتند او را دستگير کرده يا وي را می کشتند يا به شدت تنبيه می کردند.

پادشاهان آل بويه را مي توان به عنوان اولين سازندگان اصلي حرم امام حسين(ع) و ائمه نام برد .



صفويان در سال 907 بر تخت سلطنت ايران نشستند و بهترين دوران آبادي عتبات، پس از روزگار آل بويه، در دوراني است که صفويان قدرت را در اختيار داشتند ( از سال 907 تا 1135) صفويان هر از چندي که بر عراق تسلط مي يافتند، تمامي تلاش خود را براي بازسازي و تعمير و گسترش عتبات به کار مي گرفتند. نام صفويان و بعدها قاجار در جاي جاي عمارات عتبات نشان از حضور جدي آنان در عتبات و حرم ائمه (ع) دارد.

در دوره شاه اسماعيل ، شاه طهماسب، شاه عباس اول و شاه صفي در دوره هاي کوتاهي که عثماني ضعيف مي شد، عراق در اختيار دولت صفوي بود و هر بار، بر طبق اسناد و منابع موجود، مهمترين دغدغه آنان رسيدگي به امور حرمین امامان و فراهم کردن تسهيلات براي زايران بود.

در روزگار نادرشاه هم توجه ويژه ای به عتبات وجود داشت و گفته شده است که همسر او گوهر شاه خانم – دختر شاه سلطان حسين - مبالغ هنگفتي ( 20 هزار نادري) براي تعمير و تزيين حرم حسيني ارسال نمود.

در دوره قاجار، همان احساس وجود داشت. روابط آنان با عثماني ها در اين دوره بهتر بود و آنان مي توانستند اقدامات بهتر و گسترده تري در مقايسه با زمان صفويان، انجام دهند.



در زمان حمله وهابي ها به کربلا به رهبري (( سعود بن عبدالعزيز)) در سال 1216 حرم صدماتي جدي ديد ، گنبد مطهر تخريب و بسياري از شيعيان توسط وهابيون به شهادت رسيدند، تمام اموال حرم به تاراج رفت و صدمات زيادي به شهر وارد شد ، در کوچه و بازار خون محبان حسين(ع) جاري گشت به گونه اي که مردم اين واقعه را کربلاي دوم ناميدند.

پس از حمله وهابیون به حرم حسینی(ع) ، اهميت تجديد بناي گنبد و صحن در دوره محمد شاه چندان بود که حتي بعد از اين خرابي، در سال 1217- 1219 همچنان او را به عنوان باني بناي جديد مي شناختند.

در دوره فتحعلي شاه، نه تنها سلطان قاجار بلکه برخي از درباريان از جمله زنان درباري مبالغ هنگفتي هزينه تزيين حرم حسيني کردند. همسر فتحعلي شاه در سال 1232 ايوان مقابل قبر را طلاکاري کرد. در سال 1337 همين زن، مناره هاي حرم حسيني را طلاکاري کرد.

در سال 1991 ميلادي ( 1370 ه.ش) حزب منحوس بعث به دستور صدام ملعون در جريان انقلاب شيعيان حملات وحشيانه اي به حرم شد، عده اي از شيعيان به شهادت رسيدند و بخشي از حرم و گنبد مطهر تخريب شد به طوري که آثار برخي از گلوله ها و جنايت بعثيون هنوز بر روي ديوارهاي حرم قابل مشاهده است.



در حال حاضر حرم حسینی(ع) با تلاش شيعيان مخلص ايراني و عراقي و با همت ستاد بازسازي عتبات عاليات،  در حال بازسازي و مسقف شدن مي باشد و از برنامه هاي آتي براي حرم طرح توسعه حرمين شريف است که طبق چشم انداز توسعه به شعاع 500 متر از حرمين شريف امتداد خواهد داشت.

قابل ذکر است طلا کاري گنبدها و مناره ها بارها و بارها به فرمان شاهان ايراني و به هنر و توانايي هنرمندان ايراني شکل گرفت. اين تحول در نسبت هاي قابل مقايسه با حکمراني بقيه کشورهاي اسلامي آنقدر چشمگير بود که به قطع مي توان تأثيرات شکل گرفته را بخشي از توسعه و هنرنمايي سبکهاي ايراني در دوره خود دانست.