یادداشتی از سید محمود خسروشاهی درباره بنرهای بزرگ مذهبی

صدای شیعه:
بسم الله الرحمن الرحیم
«ما یلفظ من قول الّا لدیه رقیب عتید»

*چندین سال پیش و در ایام فاطمیه، یکی از دوستان تماس گرفت و با اضطراب و پریشانی خبر داد که یکی از بزرگان دینی فوت کرده‌اند. پرسیدم این خبر را از کجا شنیده است؟ گفت: تا از خانه بیرون آمدم دیدم که  عکس‌های بزرگ ایشان در خیابان نصب شده است! البته این دوست عزیز بعد از دو دقیقه مجدداً تماس گرفت و با عذرخواهی فراوان گفت که اشتباه کرده است و آن بنرهای بزرگ مربوط به اعلام خبر برگزاری پیاده‌روی از بیت آن عالم گرانقدر تا حرم مطهر حضرت معصومه (سلام الله علیها) است.

غرض از نقل این مطلب، آن است که: متأسفانه چندین سال است که برای برپایی چنین مراسمی بنرهای بزرگ و کوچک و به تعداد زیاد در سطح شهر قم نصب می‌شود و گروه تبلیغاتی ـ که قطعاً بدون اطلاع علما و مراجع معظم دست به چنین کاری می‌زنند ـ گاهی آنقدر عکس و اسم مراجع تقلید را بزرگ‌تر از دلیل اصلی و مناسبت مذهبی چاپ می‌کنند که در میان عموم مردم این سؤال و ابهام ایجام می‌شود که «آیا هدف، تبلیغ و ترویج عزاداری برای معصومین (علیهم السلام) است یا تبلیغ افراد؟».

نگارنده به طرق مختلف سعی کرده است تا این قضیه به ظاهر ساده اما در واقع آسیب‌زا را پیگیری کند که متأسفانه هنوز به نتیجه مناسبی در این باره نرسیده است.

*و اما در سال‌های اخیر، در ایام محرم و صفر، شهرهای مختلف از جمله شهر مقدس قم برای اعلام مراسم هیأت‌های عزاداری از بنر و پوسترهای رنگی و تبلیغاتی پر می‌شود. پاسخ به این سؤال که «اشکال قضیه در چیست؟» را در موارد ذیل خلاصه می‌کنم:

الف) در بسیاری از بنرهای تبلغاتی اسم مداحان و سخنرانان بعضا بسیار ناشناس، با قلم درشت و حتی درشت‌تر از اسم حضرت سیدالشهدا (علیه‌السلام) نوشته شده است، و وقتی از دور نگاه می‌کنید اسم افراد است که به چشم می‌آید، در بعضی مناطق عکس مداحان عزیز را نیز روی بنر چاپ می‌کنند که متأسفانه نمی‌توان نگاه خوشبینانه‌ای به همه این موارد داشت و باید اعتراف کرد که این قضیه به آسیبی جدی و نوعی تلاش برای تبلیغ و  مطرح کردن افراد تبدیل شده است والا اگر هدف اعلام مراسم است که می‌توان حداقل با ذکر برجسته احادیث و سخنان امام حسین (علیه‌السلام) به اعلام برنامه هیأت‌ها اشاره کرد و نه برعکس!

ب) بسیاری از این بنرها در کنار سایر تبلیغات شهری نصب می‌شود و بسیار حالت ناخوشایندی به خود گرفته است. تبلیغ وسایل خانگی، تبلیغ کالاهای مصرفی و در کنار آن بنر تبلیغی هیأت‌ها... .

ج) بعضی هیات‌ها صدها بنر در سطح شهر نصب می‌کنند. حال واقعاً جای سؤال است که با توجه به هزینه چاپ بنرها و هزینه‌ای که شهرداری برای نصب تبلیغات دریافت می‌کند، با کدام توجیه و مجوز شرعی پول‌های اهدایی مردم برای برگزاری مراسم حضرت اباعبدالله (علیه‌السلام) در راه چاپ بنر و پوستر تبلیغی صرف می‌شود؟

د) متأسفانه ارگان‌های دولتی و غیر دولتی نیز با نصب بنرهایی در نقاط پر رفت و آمد به تسلیت ایام شهادت و عزاداری می‌پردازند. چرا «متأسفانه»؟ به این جهت که آرم و اسم مؤسسات و ارگان‌ها نیز بسیار بزرگ و گاهی در کنار متن تسلیت قرار می‌گیرد، آن هم غالبا بدون کمترین سخن و پیام اخلاقی و دینی و یا ذکر احادیث اهل بیت (علیهم‌السلام) و این جز تظاهر و ریا مفهوم دیگری نداشته و استنباط خوش‌بینانه دیگری نیز نمی‌توان داشت!!

راه حل: بسیار به جاست تا نهادهایی که هرساله با برگزاری جلسات هماهنگی با دسته‌جات و هیات‌های عزاداری مواردی را برای رفع آسیب‌های احتمالی عزاداری‌ها به مسئولین آنها گوشزد می‌کنند، این موضوع را نیز بررسی و آسیب‌شناسی کرده و مقررات مناسبی را وضع نمایند.

هم‌چنین شایسته است به مسئولین شهرداری‌ها نیز تذکر  داده شود که حداقل فضایی مناسب و مجزا را برای نصب تبلیغات مذهبی در نظر گرفته و مثلاً تبلیغ فلان هیأت را در کنار تبلیغ فلان قالیشویی قرار ندهند!!

در پایان ضمن آرزوی قبولی همه عزاداری‌های ساده و با اخلاص مردم شریف ایران، امیدوارم که دفاتر بعضی از مراجع معظم تقلید نیز به این مهم توجه کرده و با تذکر به موقع به مسئولین امور تبلیغاتی مراسم‌های پیاده روی خود، همچون گذشته الگوی سایرین باشند. انشاء الله.

پارسینه