تبلیغ اندیشههای صهیونیستی در فیلمهای آخرالزمانی هالیوود
صدای شیعه: برنامه این هفته "سینمامعیار" رادیو گفت و گو با موضوع نقد و بررسی «سینمای آخرالزمان در هالیوود» با حضور مهدی مافی (کارشناس و منتقد سینما)، مهدی نوری (کارشناس و منتقد سینما)، سجاد اسلامیان (کارشناس سینمای عرب) و با اجرای امیرعباس صباغ برگزار شد.
در ابتدای برنامه مافی با بیان اینکه ابرقهرمان یا منجی در سینمای آمریکا بدون کارکرد نیست، در خصوص مؤلفههای سینمای آخرالزمان بیان داشت: مؤلفههای آن قابل طراحی نیست و اگر تعریف ثابتی در نظر بگیرید بخشهایی از آن ژانر را ندیدید، اما در تعریف عمومی آن میتوان گفت اصولاً به فیلمهایی اطلاق میشود که صفکشی دو سپاه خیر و شر را در برابر همدیگر قرار میدهند، به پایان دنیا اشاره دارد و یا حوادث بعد از پایان دنیا در آن اتفاق میافتد مثل مکس دیوانه.
وی فیلمهای آخرالزمانی را دارای پنج زیرژانر اساسی دانسته و گفت: گروه اول به آخرالزمان تکنولوژیک میپردازند یعنی ساختههای دست بشر یک روز علیه بشر قیام میکنند و منجی در این فیلمها دانا، دانشمند و پرقدرت است. گونه دوم، فیلمهای آخرالزمان طبیعی است که طبیعت که مورد هجوم انسان قرار گرفته حالا واکنش نشان میدهد و ویژگی منجی همان دانایی و دانشمندی است اما مهمترین ویژگیاش این است که با طبیعت درآمیخته و میتواند به طبیعت غلبه کند.
او ادامه داد: گونه سوم، آخرالزمان دینی است که نشان دادن سنتی جنگ خیر و شر است و حضور یک آنتی کراست که تازه به دنیا آمده و یا به هر ترتیبی ظهور میکند و نسل بشر را تهدید میکند و یک قهرمان مقدسی باید بیاید او را شکست دهد و منجی متدین و قدیس در برابر دجال است. گروه چهارم فیلمهای آخرالزمانی علمی – تخیلی است که یک نیروی شر فضایی از اعماق تاریک فضا میآید و به نسل بشر حمله میکند و ویژگی منجی دانش و شجاعت است. آخرین زیرژانر آخرالزمانی اسطورهای یا افسانهای است که یک عنصر هیولاگونه یا جادوگر زندگی انسانها را تهدید میکند و ابرقهرمانها یا منجیهایی که قدرت ماورایی دارند یا به جادو دسترسی دارند قیام میکنند تا پس بزنند.
نوری در پاسخ به این سؤال که چه دلایلی غیر از وجه سرگرمی موجب گسترش فیلمهای آخرالزمانی شده است، گفت: از دو جنبه میتوان نگاه کرد، یکی بحث تخیل که برایش خیلی جدیست و بخشهای مهمی از تخیل در مورد آینده و پایان دنیاست که حد و مرزی نمیشناسد و نکته دوم از منظر دینی هست که این ژانر در سینمای هالیوود مهم است و منجی را پایان همه سرنوشت بشر روی زمین میدانند.
وی در تفکیک فیلمهای آخرالزمانی اظهار داشت: یکسری فیلمها براساس تخیل ساخته شدند و در فیلمهای دیگر بیشتر مباحث ایدئولوژیک و دینی مهم است.
در فیلمهای آخرالزمانی جز سرگرمی، کارکردی متصورند که هزینههای کلان میکنند
مافی در ادامه صحبتهای وی خاطرنشان کرد: هالیوود بودجههای کلانی برای این فیلمها هزینه میکند و این فیلمها صرفاً تخیل صد درصد یا برای سرگرمی نیست و آنها کارکردی برایش متصور هستند و برای همین هم پولهای عظیمی صرف آن میکنند.
نوری در پاسخ به سؤالی مبنی بر علت شمایل شرقی منجی در فیلمهای آخرالزمانی اظهار داشت: اگر قائل به ابر قهرمانهایی شویم که در فضای تخیل تکنولوژیک بشر را نجات میدهند که رباتها یا موجودات دستساز بشر هستند و در طرف خیر قرار میگیرند تا بخش خیر پیروز شود، اگر آنها را در نظر نگیریم هم منجیهایی با تیپ غربی و هم با تیپ شرقی هستند و ارزیابی دقیقی ندارم از اینکه قهرمان شرقی را پررنگ کرده باشد.
آمریکاییها کاملاً با برنامه بعضی از این ابرقهرمانها را معرفی کردند
مافی نیز در خصوص ابرقهرمانهای هالیوود گفت: تصور منجی هیجانانگیز است و گرایش به سمت آن زیاد است، به صورت مخصوص اگر درباره ابرقهرمانهایی صحبت کنیم که ریشه در کتابهای مصور دارند میبینیم آمریکاییها کاملاً با برنامه بعضی از این ابرقهرمانها را معرفی کردند.
مافی درباره عدم پرداخت به فیلمهای آخرالزمانی در کشورمان بیان داشت: فیلمسازانی داشتیم که خودشان را وقف این کار کردند و به این سمت رفتند اما اینقدر بیگ پروداکشن هنوز در سینمای ما اینقدر سخت تهیه میشود که کارگردانها ترجیح میدهند فیلم ارزانتر و راحتتر بسازند. تا وقتی ارگانها بودجه محدود دهند و تکنولوژی ما محدود باشد و حتی گاهی برای صدابرداری و جلوههای ویژه سراغ شرق آسیا و اروپا برویم انگیزه زیادی برای فیلمساز وجود ندارد.
مجری برنامه سؤال کرد: چه مشکلات نرمافزاری در ساخت فیلمهای آخرالزمانی در کشورمان داریم؟
فیلمنامهنویس خلاق اهل تخیل یا اهل پرورش دادن ایدههای آینده نداریم
نوری پاسخ داد: در قسمت مواد اولیه یعنی منابع دست اول و فراگیر و همچنین انجام تحقیقاتی که مستند باشد ضعفی نداریم، فکر میکنم بزرگترین نقص ما این است که فیلمنامهنویس خلاق اهل تخیل یا اهل پرورش دادن ایدههای آینده نداریم و علت این مشکل بیشتر به مدیریت فرهنگی برمیگردد که باید حد فاصل بودجه دولتی یا عمومی یا حتی بودجه خصوصی را با ایجاد یک تیم قوی از پیش تولید تا اکران داشت.
در سینمای جهان عرب تقلید سطحی از سینمای بالیوود و هالیوود میبینیم
سجاد اسلامیان در خصوص فیلمهای آخرالزمانی در کشورهای عرب صحبت کرد و گفت: از جنس فیلمهایی که در هالیوود دیده میشود در کشورهای عربی نداریم و سینمای جهان عرب سینمای چندان مؤلفی ندارد و بیشتر سینمای مقلدی هست و در این تقلید هم تقلید سطحی از سینمای بالیوود و هالیوود دارد. علت عدم سینمای آخرالزمانی شاید این باشد که بخشی از سینمای جدی جهان عرب مباحث اجتماعی و سیاسی و حتی مباحث نظامی و ژانر اکشن است که مورد توجه قرار میگیرد. فیلمهای تخیلی هم در سینمای جهان عرب هست ولی در سالهای اخیر کمتر است.
مافی به سیر تاریخی ابرقهرمانهای هالیوودی از سال 1933 پرداخت و گفت: در سال 1933 همزمان با بحران اقتصادی شدید آمریکا موج کتابهای مصور شیوع پیدا کرد که لزوماً ابرقهرمانی نبودند و آموزشی و گاهی داستانهای دینی بودند یا تمهای ماورایی نداشتند، 1936 در قسمت چهارم مجموعه نیوکامیکس پای روزولت به عنوان قهرمان در کتابهای مصور باز میشود سوپرمن طراحی میشود و سال 1938 اوجگیری بحث کتابهای مصور است و پای ابرقهرمانها به کتابهای مصور باز میشود و اینقدر علاقه زیاد میشود تا قهرمان دیگری پیدا کنند که پای بتمن باز میشود.
وی ادامه داد: 1941 آمریکا وارد جنگ جهانی میشود و کاپیتان آمریکا را خلق میکنند و در همان دوره بین فاصله موج اول و دوم فمینیسم واندر وومن خلق میشود، سال 1963 مردان ایکس به وجود میآید که قبل از این است که جنبش آزادیهای همجنسبازی در آمریکا شروع شود، 1969 آمریکاییها در جنگی که با شوروی دارند احساس میکنند کهکشان هم احتیاج به محافظت دارند و در نتیجه محافظان کهکشان به وجود میآید. هرچه جلوتر میرود با ساخت فیلمهای مردان ایکس بازیگران پرتعداد همجنسباز دخالت میکنند و شرکت میکنند.
مافی در پاسخ به این سؤال که آیا جریان غالب سینمای آخرالزمانی و ابرقهرمانی به تبلیغ اندیشههای صهیونیستی میپردازد؟، بیان داشت: این ادعای بزرگی هست و باید ثابت کنیم که چرا هست یا نیست اما کدهایی میبینیم که این موضوع را تأیید میکند مثلاً برای انتخاب نقش واندر وومن با آن طرز تفکرها و مسائلی که هست میبینیم دختر شایسته سابق خود رژیم اشغالگر قدس را انتخاب کردند و در بحثهای فنی هم ساکنان رژیم اشغالگر قدس تأثیرگذارند.
برنامه رادیویی "سینمامعیار" به تهیهکنندگی و سردبیری محمدجواد طالبی است که سعی دارد ضمن پرداختن به مسائل اساسی سینمای ایران سطح آگاهی مخاطب از فیلمهای روی پرده را بالا ببرد.
انتهای پیام