نیمه پنهان بسته‌های اینترنتی شبانه; هدیه‌ای که تربیت و معنویت را درگیر می‌کند

صدای شیعه: شاید به ظاهر چیز خوبی باشد، خوشحال کننده و یا به صرفه؛ تا جایی که از دستمان هم خارج می‌شود و می‌نشینیم و دانلود می‌کنیم؛ بعد که صبح شد منتظر می‌مانیم که دوباره شب بیاید و ماجرا از نو آغاز شود؛ این ماجرا آنقدر ادامه پیدا می‌کند که شب‌ها را هم روز می‌کنیم، اما غافل از اینکه در این جریان چیزهایی واقعی را از دست می‌دهیم که با آورده‌های مجازی به هیچ‌وجه قابل مقایسه نیست.
چند سالی است که با گسترش خدمات اینترنت، پیشکشی از سوی اپراتور‌ها و شرکت‌های ارائه دهنده اینترنت به جامعه به نام بسته‌های اینترنتی شبانه که بعضا به صورت رایگان و با تخفیف‌های فوق‌العاده همراه است، ارائه می‌شود. وجود مفهومی به نام «اینترنت نامحدود شبانه» برای بسیاری از کاربران که حجم بالایی از اینترنت را مصرف می‌کنند، به ظاهر نعمتی ارزشمند به شمار می‌رود، اما جنبه‌ها تاریک‌تری را به همراه دارد که در این یادداشت به آن خواهیم پرداخت.
درست است که اینترنت در زندگی مدرن امروز نقش گسترده‌ای ایفا می‌کند، اما تا زمانی که مخل زندگی حقیقی نباشد و مزایای آن به زندگی روزمره جامعه آسیب نرساند. بخشی از آسیب‌هایی که محصول اینترنت‌های شبانه هستند شامل آسیب‌های تربیتی، افسردگی، انزوا، دوری از فعالیت‌های دینی، فردی و حتی اجتماعی است که محققان با هشدار درباره آنها از کاربران می‌خواهند در مواجهه با این فناوری حدود اعتدال را فراموش نکنند.
جالب اینجاست که اپراتور‌های تلفن همراه در صدر ارائه‌ این بسته‌های اینترنتی به کاربران و استفاده کنندگان از تلفن همراه هستند؛ طرحی که با هدف بهبود تجربه کاربری، فعالیت‌های خودش را آغاز کرد، غافل از اینکه جامعه امروز ما هنوز به سواد کامل و جامعی در استفاده از این نوع خدمات نرسیده است و در استفاده از این بسته‌های اینترنتی واکنش‌های نادرست و آسیب‌زایی را نشان خواهد داد.
همه ما به این اذعان داریم که فناوری ابزار مفیدی است که متاسفانه اکثر افراد نمی‌دانند چطور باید از آن به درستی استفاده کنند و همین مسئله می‌تواند فناوری را به ابزاری مخرب تبدیل کند‌. در این میان ارائه خدمات شبانه به کاربران مجازی با فکر اینکه خدمات بیشتر و بهتری ارائه شود با خود آثار جبران‌ناپذیری را به‌همراه دارد که ابتدایی‌ترین مضرات بیدار ماندن و نخوابیدن در شب است.
بر اساس اعلام دانشمندان و پزشکان سلامت، عدم خواب کافی شبانه آسیب‌ها و مضرات بی‌شماری را روی بدن انسان به بار می‌آورد که از جمله آنها می‌توان به ديابت، افزایش فشار خون، چاقی، سکته مغزی و افزایش استرس اشاره کرد. حتی اضطراب و افسردگی تنها مشکلات ناشی از بی‌خوابی‌ نيستند، بلکه محققان می‌گويند سطح قند خون افرادی که خواب‌شان ناکافی است بالاتر از ديگران می‌‌رود و توانایی بدنشان در تنظيم ميزان انسولين خون پايين می‌آيد.
همين دليل است که بی‌خواب‌ها بيشتر در معرض خطر ابتلا به ديابت نوع دو قرار می‌گيرند؛ به گفته محققان بی‌خوابی شبانه باعث مضطرب شدن و افسردگی مي‌شود؛ اگر بگوييم که کودکان هم می‌توانند به مشکل بالا رفتن فشارخون دچار شوند احتمالا تعجب می‌کنيد؛ اما بی‌خوابی می‌تواند اين مشکل را در میان کودکان هم به وجود بياورد. به نوشته‌ ام اس ان بی‌ سی، پژوهشگران می‌گويند بچه‌هايی که کمتر از شش ساعت و نيم در شبانه روز می‌خوابند، به مشکلات جدی فشارخون دچار می‌شوند.
 البته نوسان فشار خون تنها مشکلی نيست که سراغ بچه‌های بی‌خواب می‌رود؛  پژوهشگران می‌گويند اين افراد در نوجوانی 14 درصد بيشتر از ديگران ممکن است بيش‌فعال شوند.  همچنین از نظر پژوهشگران يکی از دلايل چاق شدن بی‌خوابی است. محققان می‌گويند بی‌خوابی شبانه می‌تواند مرگ مغزی را به همراه بياورد؛ به طوری که خوابی می‌تواند خطر سکته مغزي را تا 54 درصد بالاتر ببرد.
خطر سکته مغزی، قلبی و ابتلا به مشکلات روانی از دیگر آسیب‌های بی‌خوابی است. حتی گفته می‌شود مغز بی‌خواب‌ها زودتر از ديگران توانایی به‌خاطر آوردن رويدادها و خاطرات را از دست می‌دهد. نيويورک ديلي نيوز گزارش کرده است که پروتئينی که وجودش می‌تواند باعث ابتلا به بيماری آلزايمر شود، با به موقع و کافی خوابيدن در شب از بدن تخليه می‌شود اما کسانی که خواب‌شان نظم ندارد و کافی نيست، اين پروتئين در بدنشان انباشته میشود و زودتر از ديگران آلزايمر می‌گيرند.

نوری که از صفحه نمایش دستگاه‌های الکترونیکی مختلف به چشمان شما ساطع می‌شود نیز ذهن را فریب داده و به آن القا می‌کنند که الآن وقت خواب نیست‌ و به علت همین نور گوشی‌های همراه و یا مانیتور ترشح هورمون ملاتونین بسیار کم می‌شود که این هورمون از نظر علمی دو ساعت قبل از خواب برای خوابی آرام باید ترشح شود.
با وجود تمامی این آسیب‌ها که شاید بخش کوچکی از آن در این یادداشت به آنها اشاره شد، هنوز اپراتورها و خدمات‌دهندگان اینترنت اقدام به ارائه بسته‌های رایگان شبانه اینترنت می‌‌کنند و نا‌خواسته و یا خواسته جامعه را به سمت این بیماری‌ها حرکت می‌دهند. جدا از تمامی این آسیب‌های جسمی و روانی آسیب‌های دیگری هم در بعد تربیتی با خود به همراه دارد که می‌توان آن را در عدم توان کافی روزانه برای فراگیری تربیت صحیح و دقت در اعمال و پیاده کردن رفتار صحیح خلاصه کرد.
وقتی که چرخه خواب افراد به هم می‌ریزد آسیب‌های جسمی و روانی شخصی ایجاد می‌شود که این آسیب‌ها شامل عصبی‌شدن، پرخاشگری، نداشتن تمرکز، حالت تهوع، کم صبری، لرزش دست و امثال این موارد است. خود این موارد در روز نیز به علت خستگی و تنشی که در فرد ایجاد شده بر روی انسان تاثیر می‌گذارد و او را حتی از انجام عبادت‌های روزانه که مهمترین آن نماز است باز می‌دارد. 
در جریان این آسیب‌ها فردی که عصبی است روابط اش در خانواده خود به خود دچار اشکال می‌شود. بنابراین عادت شبانه استفاده از فضای مجازی قبل از خواب می‌تواند روابط خانواده را نیز دچار آسیب کند. درک این موضوع که توجه بیش از حد افراد به دنیای مجازی و هویت خود در شبکه‌های اجتماعی آن‌ها را از رقابت در دنیای واقعی و رسیدن به اهداف مهم بازداشته بسیار آسان است.
متاسفانه باید گفت این آسیب بیشتر بر روی جوانان و نوجوانان اثرگذاشته است، به طوری که اکثر جوانان به‌جای اینکه با تلاش و پشتکار مهارت‌های لازم را برای رسیدن به اهداف عالی خود در مدرسه، خانه و زندگی روزمره کسب کنند، ترجیح می‌دهند بیشتر وقت خود را آن هم در زمان خواب و استراحت با وجود طرح‌های رایگان شبانه در شبکه‌های مجازی  به سر کنند.
در پایان ضمن هشدار به تمامی کاربران فضای مجازی و خانواده‌ها در استفاده صحیح و به موقع از اینترنت، باید بگوییم که اگر روابط و خانواده‌تان را دوست دارید نمی‌توانید اینترنت را نادیده بگیرید. اگر در زندگی توازن و تعادل را رعایت کنید، مطمئناً خیلی بهتر می‌توانید از عوارض بد اینترنت پیشگیری کنید.

منبع: ایکنا