در هالیوود به بازیگر مسلمان نقش همجنس‌باز می‌دهند

سعید مستغاثی، کارشناس و منتقد سینمایی در گفت‌و‌گو با «جوان» به رویکرد اسکار ۲۰۱۹ و نیز حذف مجری مراسم اسکار این دوره به دلیل توئیت‌هایش درباره همجنس‌باز‌ها اشاره کرد و گفت: به دلیل چند توئیت کنایه‌آمیز درباره همجنس‌بازی، مجری انتخاب‌شده را مجبور به برکناری کردند و این مسئله آنقدر برایشان اهمیت داشت که مراسم امسال را بدون مجری برگزار کردند. سعی کردند صدایش را هم زیاد درنیاورند. برخلاف آنچه ما تصور می‌کنیم، سانسور خیلی شدیدی برقرار است، اگر این اتفاق در ایران می‌افتاد و یک مجری را به دلیل چند توئیت کنار می‌گذاشتند به لحاظ رسانه‌ای چه هجمه‌ای از این درست می‌شد، اما خیلی بی‌سرو صدا کنار می‌گذارند، ضمن اینکه یک سانسور و دیکتاتوری شدیدی برقرار است که طرف نمی‌تواند یک اظهار نظر شخصی بکند. این قدر مسئله برایشان تقدس دارد. در این دوره افراط در توجه به سیاهپوست‌ها را می‌دیدید. دو سه دوره قبل اصلاً سیاهپوست‌ها در بازیگری حضور نداشتند و اعتراض کردند و می‌خواستند اسکار را تحریم کنند، اما در این دوره آمدند اینگونه موضوع را مدیریت کردند که هرچی کاراکتر همجنس‌باز بود را به این‌ها دادند. وقتی نامزد‌ها اعلام شدند به شکل حیرت انگیزی پر از رنگین‌پوست به خصوص سیاهپوست‌ها بود، حتی فیلمی مثل «پلنگ سیاه» که در هیچ کدام از رشته‌های اصلی نامزد نبود نامزد بهترین فیلم شده بود که خیلی بحث برانگیز بود. یک فیلم تجاری که اصلاً جایش در مراسم نبود، چون همه عوامل و بازیگر‌ها و هنرمندانش سیاهپوست بودند، نامزد بهترین فیلم شد، اما وقتی فیلم‌ها را می‌بینیم متوجه می‌شویم که این‌ها در این دوره از رنگین‌پوستان به سود انحرافات فکری و عقیدتی‌شان سوء استفاده کردند. برخلاف ظاهر که رنگین‌پوست‌ها محور هستند، واقعیت این است که اتفاقاً نژادپرستی خیلی غالب است. اولاً اینکه این سیاهپوست‌ها که ظاهراً در مرکزیت داستان‌ها هستند اغلب عناصر درجه ۲ را شامل می‌شوند که از یک سطح پایین به کمک و وسیله سفیدپوست‌ها و طبقات بالا مرتبه پیدا می‌کنند و در واقع آن نقطه امن و منزلت‌شان توسط سفیدپوست‌ها به آن‌ها داده می‌شود. در واقع آن‌ها اغلب در تعیین سرنوشت‌شان نقش محوری ندارند. نکته دیگر اینکه این‌ها رنگین‌پوستان را وارد بازی‌های کثیف اخلاقی خودشان کرده‌اند.

به بازیگر مسلمان نقش همجنس‌باز می‌دهند 

این کارشناس سینمایی درباره گرایش به تولید فیلم با موضوعات همجنس‌بازانه و اینکه چرا این بحث همجنس‌بازی برایشان تا این اندازه تقدس پیدا کرده است نیز اینگونه توضیح می‌دهد: در فیلم‌ها به شکل عجیب و غریبی گرایش به مسائل همجنس‌بازانه به چشم می‌خورد. سه فیلم اصلی که جایزه گرفتند کاراکتر‌های اصلی‌شان همجنس‌باز بودند. هم فیلم بوهمی که کاراکتر اصلی‌اش آن خواننده معروف همجنس‌باز یعنی کویین است که به بیماری ایدز دچار شد و در جوانی از دنیا رفت و نیز فیلم «کتاب سبز» که کاراکترش دکتر شرلی یک همجنس‌باز است و نیز فیلم سوگولی که در مورد ملکه آن استوارت ساخته شده که ملکه همجنس‌باز بریتانیا بود. این‌ها بهترین فیلم، بهترین فیلمنامه و بهترین بازیگر نقش اول زن و مرد و نقش دوم مرد را گرفتند، یعنی جوایز اصلی را همین فیلم‌های همجنس‌بازانه گرفتند و کاملاً جو همجنس‌باز‌ها بر مراسم اسکار غالب بود. البته در سال‌های اخیر هر سال یکی دو تا فیلم در این ارتباط وجود داشت، اما امسال خیلی بیشتر حاکم بود. این موضوع هر سال بود، اما مشخص است که این مضمون دارد توسعه پیدا می‌کند، به خصوص از سالی که همجنس‌بازی در امریکا قانونی شد تولیدات سینمایی روند رو به رشدی پیدا کرد و معلوم است که همه جور حمایتی هم از ساخت این فیلم‌ها صورت می‌گیرد و توجه به مسئله سیاهپوست‌ها هم کاملاً ظاهری بود. اینکه سیاهپوست‌ها را همجنس‌باز نشان بدهند و تنفر ایجاد کنند یا بخواهند این مسئله را در میان رنگین‌پوست‌ها هم جا بیندازند و به عادی شدن آن کمک کنند، موضوع مشهودی است، مثلاً بازیگر نقش داک شرلی که زیاد هم جایزه گرفت و ظاهراً مسلمان هم است، حساب شده انجام شده است. این‌ها هنوز جرئت نمی‌کنند یک کاراکتر مسلمان را همجنس‌باز نشان بدهند، اما فعلاً اینقدر جلو آمده‌اند که به یک بازیگر مسلمان نقش یک کاراکتر همجنس‌باز را هم بدهند و این‌ها یک نوع ایجاد تنفر در میان ملت‌ها هم است. یک سیاهپوست را محور فیلم نشان می‌دهند و بعد این را مشمئزکننده می‌کنند. علاوه بر اینکه خود کاراکتر منفعل است و در عین حال که سلطه‌پذیر است همجنس‌باز هم است. این ضایع کردن سیاهپوستان است. سیاهپوستان را می‌آورند جلو می‌نشانند ولی به آن‌ها و همه جهان القا می‌کنند که سیاهپوست خوب سیاهپوست همجنس‌باز است. این مدلی به سیاهپوستان توجه می‌کنند. این لجن‌مال کردن سیاهپوستان است.

جوایز فرمایشی این دوره زیاد بود

مستغاثی درباره جایزه بهترین مستند کوتاه به یک ایرانی‌الاصل نیز می‌گوید: رایکا زهتابچی در واقع یک امریکایی محسوب می‌شود و فیلم هم در مورد موضوع جنسیتی زنان است. این فیلم پیش‌پاافتاده است و روشن نیست که چرا این اتفاق افتاد، چون فیلم‌های مستند خوب هم وجود داشت، سینمای غرب در مستند نگاه خیلی جدی دارد و اینکه یک فیلم پیش‌پا افتاده بیاید جایزه بگیرد از نقاط سؤال‌برانگیز است، البته موضوع فیلم برای آن‌ها اهمیت زیادی داشت. موضوع مستند مثلاً پزشکی بود که البته خیلی هم پزشکی نبود. یک فیلم کوتاه اسرائیلی به نام پوست هم جایزه گرفت. انگار جوایز فرمایشی امسال زیاد بود.