غفلت از نهج‌البلاغه و بروز بداخلاقی‌ها در جامعه
مدیر گروه فقه و حقوق دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی با اشاره به اینکه یکی از مشکلات جدی جامعه‌ی فعلی اخلاق است گفت: یکی از مشکلاتی که باعث ایجاد بد اخلاقی‌ها در جامعه امروزی شده فاصله گرفتن ما از نهج‌البلاغه است.
حجت‌الاسلام والمسلمین علی شفیعی، مدیر گروه فقه و حقوق دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی شامگاه ۱۱ خرداد در جلسه گفتمان تخصصی «نهج‌البلاغه مسیری بی‌انتها» با موضوع تاثیرپذیری از نهج‌البلاغه در راستای بهبود زندگی با توجه به شرایط فعلی در فرهنگسرای غدیر اظهار کرد: تاثیرپذیری از نهج‌البلاغه در راستای بهبود زندگی با توجه به شرایط فعلی اجتماع نیازمند سه نکته شامل «فهم شرایط اجتماع فعلی»، «فهم ظرفیت‌های نهج‌البلاغه» و «نسبت ظرفیت‌های نهج‌البلاغه با شرایط فعلی» است.
وی افزود: نهج‌البلاغه به عنوان یک متن، دارای ظرفیت‌هایی است که اگر به این ظرفیت‌ها دقت نشود ممکن است انسان دچار خطا و اشتباه شود، بر همین اساس در فهم شرایط فعلی اجتماع چهار شرط علمی و فرهنگی، اخلاقی و هنجاری، معیشتی و اقتصادی و سیاسی و حکومتی جامعه بستگی دارد. جامعه امروز که در وضعیت اخلاقی مناسبی به سر نمی‌برد، باید به نهج‌البلاغه مراجعه و مشاهده کرد که نهج‌البلاغه چه راهکاری به ما پیشنهاد میکند.
شفیعی عنوان کرد: بهترین شرح و بهترین تفسیر، تفسیر ابن ابی الحدید تألیف یک سنی معتزلی است. یکی از زیباترین حکمت‌هایی که ابن ابی الحدید آن را منسوب به امیرمنان(ع) در کتاب خود آورده و مورد قبول علمای شیعی و سنی است. این حکمت که حضرت می‌فرماید: «لا تَقسِروا اَولادَكُم عَلى آدابِكُم، فَاِنَّهُم مَخلوقونَ لِزَمانٍ غَيرِ زَمانِكُم» یعنی «آداب و رسوم خود را به فرزندانتان تحميل نكنيد، زيرا آنان براى زمانى غير از زمان شما آفريده شده‌اند.»
انسان‌ها باید متناسب با عصر خود تربیت شوند
مدیر گروه فقه و حقوق دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی گفت: انسان‌ها باید متناسب با عصر خود تربیت شوند، نمی‌توان فرزند خود را طبق چهل سال پیش تربیت کرد، چرا که آنان زمانی خلق شدند که با زمان‌های دیگر متفاوت است. خصوصا در جامعه امروزی ما که گسست نسل‌ها بسیار زیاد است. این حکمت بسیار کاربردی است که در جامعه امروزی ما اگر مردم این حکمت را مدنظر خود قرار دهند، بسیاری از این شکاف‌های موجود در خانواده‌ها حل می‌شود.
مدیر گروه فقه و حقوق دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی ادامه داد: نهج‌البلاغه کتاب بسیار پرمحتوایی است که بعد از قرآن بیشترین شرح و تفسیرها بر آن وارد شده است و هر شخصی می‌تواند به صورت موردی از برخی از فرمایشات امیرمومنان(ع) برداشت داشته باشد. زمانی که انسان در مسئله‌ای به نهج‌البلاغه مراجعه کنند، به عنوان مثال عهدنامه مالک اشتر که یکی از عهدنامه‌های بسیار مشهور است، یا وصیت امام(ع) به فرزند خود، امام حسن(ع) یا خطبه متقین حضرت، بسیاری از نکات را در همین سه موردی اشاره شده، می‌توان پیدا کرد که جواب‌گوی مشکلات امروزی جامعه است.
نهج‌البلاغه یک متن تاریخی است
شفیعی اظهار کرد: از آنجا که نهج‌البلاغه یک متن تاریخی است، لذا در چنین متنی نمی‌شود یک امر فرا تاریخی را جستجو کرد. باید به این نکته توجه کرد که متناسب با ظرفیت از چنین متونی درخواست شود. تحمیل برخی از مشکلات و مسائل که در راستای یک متن نیست، نه تنها به نفع متن نخواهد بود، بلکه به ضرر آن متن است و گاهی انسان‌ها دچار این خطا و اشتباه می‌شوند.
حوزه اخلاق یکی از مشکلات جدی جامعه فعلی
مدیر گروه فقه و حقوق دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی بیان کرد: در حوزه اخلاق که یکی از مشکلات جدی جامعه فعلی است، نهج‌البلاغه حرف‌هایی برای گفتن دارد و یکی از مشکلاتی که باعث ایجاد این بداخلاقی‌ها در جامعه امروزی شده، این است که ما از نهج‌البلاغه فاصله گرفته‌ایم.
وی ادامه داد: در جامعه ایرانی که بسیاری از صاحب نظران بر این عقیده هستند که دچار یک گسست اجتماعی شده است، می‌توانیم به وصیت‌نامه‌ای که امیرمومنان(ع) به فرزند خود امام حسن(ع) در حوزه روابط اجتماعی دارد، مراجعه کنیم. آن حضرت می‌فرماید: «ای پسرم نفس خود را میزان میان خود و دیگران قرار ده، پس آنچه را که برای خود دوست می‌داری برای دیگران نیز دوست بدار».
شفیعی گفت: اگر به بحث اخلاق و هنجارهای اجتماعی متمرکز شویم که هر آنچه را که برای خود می‌پسندی برای دیگران نیز بپسند و آنچه را که برای خود نمی‌پسندی برای دیگران نیز مپسند. اگر به همین نکته توجه شود بسیاری از مشکلات جامعه امروزی حل خواهد شد. اگر این اتفاق در جامعه بیفتد، کارمندان ما رفتارشان با ارباب رجوع عوض و حاکمان ما رفتارشان متفاوت می‌شود و کاسبان و تاجران ما رفتارشان تغییر میکند و همه رفتاری بهتر خواهند داشت.
مدیر گروه فقه و حقوق دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی عنوان کرد: تا زمانی که ما به این نکته توجه نکنیم به یکدیگر ظلم و در حق یکدیگر اجحاف خواهیم کرد. جامعه‌ای که اکنون در آن هستیم، به عنوان مثال کالایی بدون آن‌که اتفاقی بیافتد گران می‌شود و نکته اینجاست افرادی که به این کار دست می‌زنند، خود را جای دیگران نگذاشته‌اند متوجه نخواهند بود این امر چه ضرری را متوجه دیگران میکند و دچار چه مشکلاتی می‌شوند. اگر فرد به این فرمایش امیرمومنان(ع) توجه کنند، بسیاری از مشکلات جامعه حل می‌شود و زمانی که این اتفاقات بیافتد احساس تعلق به یکدیگر از بین می‌رود و جامعه دچار گسست‌های عظیم اجتماعی می‌شود.