(
امتیاز از
)
بيبيسي؛ بدون نقاب
صدای شیعه : حدود يکسال از شروع بکار شبکه تلويزيون فارسي بي بي سي مي‌گذرد و گردانندگان اين شبکه سعي نموده اند با استفاده از زمينه هاي موجود اجتماعي در کشور و با جذب مخاطبين بيشتر بتوانند تاثيرات فرهنگي، سياسي و اجتماعي مورد نظر خود را از اين طريق بجاي گذارند. البته اين نوع نگاه و هدف گذاري منطقاً مورد توجه بسياري از رسانه هاي ديگر نيز هست. بديهي است اين شبکه نيز بعنوان يک موسسه وابسته به دولت انگليس سياست هاي مورد نظر دولت متبوعش را پي‌گيري و اجرا مي‌کند.
در يک گزارش مجلس اعيان بريتانيا در بررسي منشور سرويس جهاني بي بي سي در دوره پارلماني سال هاي 2005-2006 چنين آمده است: "وزارت امور خارجه تامين کننده مالي سرويس جهاني است و توافق رسانه اي بين بي بي سي و وزارت خارجه تعيين کننده اهداف راهبردي سرويس جهاني بي بي سي است. اين [توافق] سرويس جهاني بي بي سي را متعهد مي سازد که برنامه هاي توليد و پخش شده و اولويت هاي رسانه اي خود را بر اساس قراردادش با وزارت خارجه تنظيم کند. همچنين وزارت خارجه نقش تصميم گيرنده اي درباره شيوه کارکرد سرويس جهاني بي بي سي خواهد داشت ".
http://www.publications.parliament.uk/pa/ld/ldbbc.htm
شبکه فارسي بي بي سي اگر چه محور اصلي کار خود را خبررساني معرفي نموده است اما بينندگان آن بعضاً شاهد پخش برنامه هايي در قالب و شکل برنامه هاي مستند نيز مي باشند. بدين جهت نويسنده در اين نوشتارسعي دارد تحليلي پيرامون برخي برنامه هاي مستند اين شبکه ارائه دهد. مشاهده شده است که اينگونه برنامه ها که با ظاهروصورت يک مستند علمي ارائه مي شود ، عملاً با شيوه اي غير علمي و بطور کاملاً جانبدارانه به ترويج و تبليغ ديدگاه هاي خاص مي پردازد. البته در ساخت يک فيلم داستاني نويسنده مي تواند نظرات خود را بصورت يک درام خيالي به بيننده معرفي کند. اما در مورد يک گزارش ويا يک مستند علمي سازنده موظف است ديدگاه ها و حقايق موجود در مورد آن موضوع را بي طرفانه به اطلاع بيننده برساند و قضاوت نهايي را به او واگذار کند. در برنامه هاي مستند گونه اي که اخيراً از اين شبکه پخش شده است مواردي وجود دارد که در آنها بوضوح "پيام هاي ضد ديني " تحت عنوان "مستند علمي " به بيننده القا مي شود.
دو نمونه از اينگونه برنامه هاي مستند گونه يکي در مورد چارلز رابرت داروين ، دانشمند و زيست شناس انگليسي و بنيانگذار نظريهي تکامل است و ديگري در مورد حکيم عمر خيام دانشمند و رياضي دان معروف ايراني که هفته هاي گذشته از اين شبکه پخش شد. اگر چه در هر دو فيلم ياد شده نکات آموزنده ومفيدي نيز وجود داشت ، اما نهايتاً سازنده تلاش کرده بود با ارائه تصويري پر قوت از شخصيت علمي دانشمندان مورد اشاره ، نظرات آنان را با اصولي ترين آموزه هاي ديني مغاير ويا مخالف جلوه دهد و از اين طريق به تبليغ يک ديدگاه ضد ديني بويژه در ميان اقشار جوان توفيق يابد.
در برنامه مربوط به حکيم عمر خيام، سازنده فيلم از يکسو با مستندات گوناگون از جمله مصاحبه با چندين دانشمند برجسته غربي ، ابعاد شخصيت علمي اين دانشمند را بخصوص در زمينه هاي رياضي و نجوم مورد توجه قرار داده و در ذهن بيننده شخصيتي ممتاز، مستحکم و درخشان از او ترسيم مي نمايد و از سوي ديگر با بهره گيري از برخي اشعار منسوب به خيام او را شخصي منکر قيامت يا مخالف عمل به مقتضيات باور هاي يک مومن به قيامت نشان مي دهد و بر آن تاکيد مي نمايد بطوريکه درانتهاي برنامه ، گزارشگر به صراحت چنين نتيجه گيري مي کند که شخصيت عالِم و موجهي چون خيام به قيامت و پايبندي اخلاقي مقتضي آن کافر بوده است. از نکات قابل تامل ديگردر اين برنامه ، استفاده گزينشي از بريدهاي کوتاه سخنان برخي کارشناسان در مورد خيام در جهت القاي ديدگاه مورد نظر بود بدون آنکه کمترين اشاره اي به نظرات متعدد ديگري که مثلاً در تفسير عرفاني اشعار خيام وجود دارد يا نظراتي که قايل به ورود برخي رباعيات از افراد ديگر در مجموعه رباعيات خيام است و يا حتي نظراتي که به تفکيک شخص خيام حکيم و خيام شاعر استناد دارد صورت پذيرد. از آن تامل برانگيزتر بهره گيري از مصاحبه با آقاي محمد رضا شجريان در اين برنامه است. به گفته گزارشگر، مصاحبه با استاد شجريان بدليل اجراي آواز برخي اشعار خيام درکارنامه هنري ايشان مورد توجه قرار گرفته بود و نظرات ايشان به عنوان استاد برجسته آواز در کنار ديگر کارشناسان فلسفه و ادبيات مطرح گرديد و متاسفانه به نظر مي رسيد بيش از ساير گفتگو ها توانست غرض سازنده فيلم را در ترسيم تصويري الحادي از خيام براورده سازد.
واقعيت اين است که امروزه امواج ماهواره اي در هر نقطه و مکاني قابل دسترسي است و شبکه هاي مختلف با نيات و ديدگاه هاي خاص خود سعي در ترويج و القاي اهداف خود دارند. حال اگر مقابله با اين امواج در آسمان تلاشي بي اثر باشد ، اما مقابله صحيح و اصولي با اين قبيل نظريات در عرصه فرهنگي و رسانه اي از وظايف مهم بوده وبه فضل الهي موثرخواهد بود. با توجه به اهميت اين موضوع توصيه هاي زير قابل تامل است :
1- بينندگان اينگونه برنامه ها بخصوص جوانان کنجکاو و پر احساس توجه کنند که استفاد ه از جنبه ها و موارد مثبت علمي چنين برنامه هايي، آنها را از القائات احياناً منفي و پنهان آنها غافل نسازد. انسان آزاد انديش ، پرسشگر و جستجوگر است و با بهره گيري از منابع و صاحب نظران گوناگون و مورد وثوق ، به تجزيه و تحليل همه جوانب يک موضوع اقدام نموده و سپس به قضاوت و نتيجه گيري مي پردازد.
2- واضح است که وظيفه صدا وسيما بعنوان تنها رسانه تلويزيوني کشور بسيار خطير است. بنابه اعتقاد بسياري توفيق برخي شبکه ها و برنامه هاي ماهواره اي در جذب بيننده تنها به دليل شکل و ماهيت جذاب برنامه هاي آنها نيست بلکه ضعف صدا وسيما در جذب فراگير مخاطب درميان اقشار مختلف اجتماعي نيز عامل مهمي در روي آوري به سوي شبکه هاي خارجي است. شايد يکي از دلايل مهم اين ضعف از جنبه محتوايي، بکار گيري متعدد و مکرر روش هاي ابتدايي صريح گويي در تبليغ و ترويج آداب و آموزه هاي ديني است که در بسياري از برنامه ها ديده مي شود و اين نوع برنامه ها در ايجاد پذيرش يک باور ديني غالباًً کم اثر و حتي گاهي اثري وارونه دارند.
3- توصيه به شخصيت هايي است که از نظرات و گفته ها و تصاوير آنها در ساخت برنامه ها بخصوص از طريق شبکه هاي خارجي استفاده مي شود که به پيام و هدفي که برنامه مورد نظر دنبال مي نمايد توجه نموده، در دام حقّه هاي رسانه اي گرفتار نشوند و اعتبار و آبروي علمي، هنري و فرهنگي خود را نا خواسته در خدمت اهداف خاص رسانه ها که احتمالاً با آن موافق نيستند قرار ندهند.
نويسنده:سيد مهران نحوي
انتهای پیام