شرب خمر مرگ خاموش جوانی
صدای شیعه:
موضوع شرب خمر از آن جمله مباحثی است که کارشناسان مسائل اجتماعی، مذهبی و حتی مسوولان همواره آن را از 2 دیدگاه شرعی و عرفی مورد بررسی قرار می دهند. دیدگاه نفی کننده که ادیان مختلف و در رأس آن اسلام آن را در تضاد با انسان دیندار می داند و نگاه علمی و عملی که همواره دانشمندان و محققان با بررسی های دقیق بر مضرات بی شمار شرب خمر تأکید دارند. این در حالی است که مبحث مضرات شرب خمر یا شراب خواری تا جایی پیش رفته که در بسیاری از جوامع غیردینی نیز استفاده از آن در اغلب موارد ناهنجار و غیر قانونی قلمداد می شود، اما قانون شکنانی هستند که بدون توجه به هشدارها به کار خود ادامه می دهند.
با استناد به کتب مقدس ادیان مختلف و به زعم بسیاری از کارشناسان و صاحب‌نظران استفاده از مشروبات الکلی و هر ماده ای که انسان را از شرایط عادی خارج کند، بر تمامی مکانیزم عصبی بدن تأثیر خواهد داشت و همچنین موجب اختلالات رفتاری خواهد شد، که این امر در دراز مدت ممکن است جامعه را به قهقرای رفتاری بکشاند.
به نظر می رسد جوامعی که درصد بالایی از جمعیت آنها را جوانان تشکیل می دهند، بیش از دیگر جوامع در معرض این معضل و خطرات ناشی از آن قرار دارند.
بی شک جوانان جامعه ما نیز از این قاعده مستثنی نبوده و به رغم اعتقادات مذهبی و عرف جامعه و بنا بر آنچه تهاجم فرهنگی نامیده می شود، به سمت این خطای نابخشودنی می روند.
ناهنجاری های رفتاری حاصل از این عمل، ابعاد گسترده و غیر قابل جبرانی در پی دارد که این نکته ما را بر آن داشت تا در این مجال اندک به بررسی برخی عوامل بروز این حرکت از سوی جوانان بپردازیم.
دین مهم‌ترین عامل بازدارنده
شرب خمر به عنوان یکی از آسیب های اجتماعی مورد بررسی قرار می گیرد و همانند سایر آسیب های اجتماعی علل متفاوتی در بروز آن تأثیر دارد. ایرج فیضی، عضو هیأت علمی جهاد دانشگاهی واحد تربیت معلم با عنوان این مطلب در این رابطه به برنا می گوید: دینداری در میان جوانان به عنوان مهم‌ترین عامل بازدارنده در برابر مشروبات الکلی مطرح است، بررسی های آماری و تحقیقات انجام شده نشان می دهد دینداری در کاهش گرایش به مصرف مشروبات الکلی تأثیر مستقیم داشته است.
البته چنین نتایجی چندان هم دور از ذهن نیست، زیرا با توجه به تحریم استفاده از مشروبات الکلی در دین اسلام، بدیهی است افراد دیندار کمتر در معرض این آسیب قرار دارند.
این در حالی است که فیضی، گروه دوستان را یکی از مهم‌ترین عوامل گرایش جوانان به مصرف مشروبات الکلی دانسته و می افزاید: گروه دوستان به عنوان عامل مشترک آسیب های اجتماعی، نقش بسیار مهمی در ارتکاب این عمل از سوی جوانان دارد، به طوری که می توان آن را مؤثرتر از نقش خانواده دانست.
بنابر این به نظر می رسد دین و خانواده به عنوان 2 نهاد پایدار و مستحکم مهم‌ترین تأثیر را بر دور نگه داشتن جوانان از بسیاری از آسیب ها از جمله گرایش به مواد مخدر و شرب خمر دارند.
خانواده عامل ثابت گرایش یا عدم گرایش
مسلم است که نقش خانواده را در عدم گرایش جوانان به مشروبات الکلی و مواد مخدر نمی توان نادیده گرفت. فیضی با اشاره به این نکته تصریح می کند: تعداد اعضای خانواده، کیفیت حضور والدین و یا عدم حضور والدین در خانواده از جمله مواردی است که نقش پررنگ این عامل را در گرایش جوانان به مشروبات الکلی روشن می سازد.
تردیدی نیست که نظارت و کنترل خانواده در دوست‌یابی جوانان را باید از تأثیرات غیر مستقیم خانواده در میزان گرایش به مصرف مشروبات الکلی معرفی کرد، امری که نه فقط تحقیقات علمی، بلکه تجربه های فردی نیز آن را تأیید می کند.
به گفته این عضو هیأت علمی جهاد دانشگاهی، در ارزیابی های انجام شده درباره تأثیر نظارت خانواده بر کاهش آسیب های اجتماعی و به طور خاص مشروبات الکلی، این نکته قابل توجه است که با افزایش آسیب ها در حالی که گمان می رود باید کنترل و نظارت بیشتر باشد، این مسأله به طور کامل معکوس است، بدین معنی که با افزایش آسیب متأسفانه ما شاهد کاهش نظارت از سوی خانواده هستیم.
براین اساس باید گفت؛ خانواده در جامعه ما با هر کیفیت و کمیتی نقش تعیین کننده داشته، به طور مستقیم و غیر مستقیم در ایجاد و کاهش آسیب های اجتماعی مؤثر است.
دختران جوان و شرب خمر
در این میان جنس افراد نیز یکی دیگر از شاخصه های تأثیرگذار در این رابطه است، از نظر فیضی جنسیت نقش مؤثری در مصرف مشروبات الکلی دارد. به گفته وی با توجه به بررسی های آماری می توان گفت شیوع آسیب های اجتماعی و البته استفاده از مشروبات الکلی در میان پسرها بیش از دختران است.
اما چه چیزی باعث می شود تا دختران تا حدی از این وسوسه به عبارتی آسیب مصون بمانند، موضوعی است که پاسخ آن را باید در لابه‌لای عرف و هنجارها جست‌وجو کرد. به گفته الهام صادقی کارشناس ارشد مطالعات زنان، مهم‌ترین علتی که می توان برای این موضوع عنوان کرد، الزامات عرفی و هنجاری است که باعث می شود دختران در مواجه با چنین موقعیت هایی دچار وسوسه کمتری شوند. به عبارتی قبح اجتماعی که این امر برای دختران دارد، مانند سپری نامرئی از آنها محافظت می کند، زیرا آنها بیشتر نگران قضاوت های خانواده، دوستان، بستگان و حتی جامعه درباره خود هستند.
این کارشناس ارشد مطالعات زنان در ادامه به برنا می گوید: البته این قضاوت روی دیگری نیز دارد، پنهان کاری و مسکوت نگه داشتن چنین رفتارهایی در جمع نیز می تواند عاملی برای رسیدن به چنین آمار و ارقامی باشد. به زبان ساده‌تر از آنجا که حریم ها و هنجارها برای دختران تعاریفی بیش از پسران دارد، این افراد در صورت شرب خمر آن را از دوستان و خانواده خود مخفی می کنند و کمتر از آن سخن می گویند.
بنابراین می توان گفت این بار هم خانواده است که با پایبندی به ارزش ها اگر چه در چارچوب آنچه هنجارهای جامعه تعیین می کند، مانع از شیوع برخی رفتارها در میان دختران می شود.
قوانین تأدیبی، بازدارنده های اجتماعی
در جوامع مختلف با توجه به میزان مصرف و تولید مشروبات الکلی همچنین اهمیت قشر جوان برای مسوولان، تدابیری برای کاهش گرایش به این آسیب اجتماعی اندیشیده می شود. در کشور ما نیز با توجه به تحریم شرب خمر از سوی دین و توجه مسوولان حوزه جوانان به سلامت روح و جسم این قشر تأثیر گذار در جامعه، نهادها و دستگاه های مختلفی در این حوزه فعالیت می کنند. نیروی انتظامی به عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل بازدارنده جوانان از آسیب های اجتماعی در کشور ما درباره جلوگیری از فعالیت باندهای توزیع مشروبات الکلی و دستگیری عوامل توزیع و تولید این مواد فعالیت های چشمگیری داشته است.
رییس پلیس تهران با ارائه توضیحاتی درباره شیوه فعالیت باندهای توزیع مشروبات الکلی می گوید: افرادی بودند که ابتدا مشروبات را وارد کشور می کردند و به صورت رایگان در اختیار توزیع کنندگان قرار می دادند، سپس این مشروبات را در پایتخت یا کلان شهرهای دیگر به فروش می رساندند.
حسین ساجدی نیا ورود مشروبات الکلی به کشور را از جمله فعالیت های استکبار جهانی برای نابودکردن جوانان می داند و می افزاید: پشت این حجمه فرهنگی دست استکبار جهانی مشخص است آنها می خواهند جوانان کشور را به ورطه نابودی بکشانند.
ساجدی نیا با اشاره به موارد تأدیبی برای افرادی که در این زمینه فعالیت می کنند، اظهار می دارد: به طور مثال بزرگ‌ترین باند توزیع مشروبات الکلی در پایتخت، ماه گذشته محکوم به پرداخت بیش از 12میلیارد تومان جریمه نقدی شد.
رییس پلیس تهران همچنین کشف مشروبات الکلی را نتیجه تحقیقات علمی پلیس دانسته و ادامه می دهد: پلیس به صورت قاطع و آگاهانه و با استفاده از اقدامات علمی و اطلاعاتی در کشف محموله های مشروبات الکلی پیش می رود.
مشروبات دست ساز پدیده نوظهور و کشنده
وی در ادامه به یکی از موارد نوظهور در زمینه مشروبات الکلی اشاره کرده و می گوید: مشروبات الکلی دست ساز مدتی است با افزایش تولید روبه‌رو شده و این زنگ خطری برای جوانان است. چندی پیش باندی که اقدام به تولید مشروبات الکلی با استفاده از الکل صنعتی می کرد، از سوی پلیس شناسایی و دستگیر شد. این درحالی است که در کنار تلاش مأموران نیروی انتظامی، جوانان باید بدانند استفاده از این مشروبات باعث مسمومیت یا مرگ آنها می شود.
به گفته ساجدی نیا، افرادی که در این زمینه فعالیت می کنند با استفاده از برچسب های تقلبی، مشروبات دست ساز را به فروش می رساندند.
بدون تردید استفاده از چنین محصولاتی تبعات جبران ناپذیری برای سلامت افراد در بر دارد، شاید به همین دلیل است که پلیس به تمامی بیمارستان ها هشدار داده که در صورت انتقال مصرف کنندگان این مشروبات، موضوع را به این نیرو اطلاع دهند تا همانطور که ساجدی نیا می گوید، مأموران در اسرع وقت موضوع را پیگیری و با توزیع کنندگان این مشروبات برخورد کنند.
خانواده محوری، راهکاری آسان
آنچه مسلم است عوامل بیرونی و درونی متعددی در گرایش جوانان به مصرف مشروبات الکلی مؤثر است که خانواده و گروه دوستان بیشترین و مهم‌ترین نقش را در این میان ایفا می کنند. حضور جوان در جمع خانواده، گذران اوقات فراغت با خانواده و ارتقاء میزان صمیمیت بین اعضای خانواده را شاید بتوان یکی از آسان‌ترین راهکارهای کاهش گرایش جوانان به مصرف مشروبات الکلی عنوان کرد.
به هر حال به نظر می رسد این روزها توجه به این نوع آسیب ها باید در صدر توجه مسوولان و کارشناسان قرار گیرد، زیرا به گفته معاون پزشکي و آزمايشگاهي سازمان پزشکي قانوني کشور در 6 ماهه اول سال جاری، 74 نفر بر اثر مسموميت ناشي از مصرف الکل جان خود را از دست دادند که اين رقم نسبت به مدت مشابه سال قبل 23.3 درصد افزايش يافته است.
این در حالی است که عبدالرزاق برزگر از فوت 70 مرد و 4 نفر زن به دلیل مسموميت ناشی از الکل در 6 ماهه اول سال جاری خبر می دهد. در این میان تهران با 33 مورد مرگ ناشي از مصرف الکل، بيشترين رقم را در اين زمينه به خود اختصاص داده است.
حال باید گفت، نه فقط مسوولان بلکه خانواده ها نیز باید تلاش کنند تا در مواجه با چنین آسیب هایی بهترین راهکار که همان دادن آگاهی و آموزش صحیح است را اتخاذ کنند تا پس از این دیگر شاهد انتشار آماری که حکایت از بروز و شیوع یک آسیب در جامعه دارند، نباشیم.
بهاره عقلمند
انتهای پیام