(
امتیاز از
)
متکی; بحران یمن هرچه باشد یک موضوع داخلی است
در جریان دومین روز از سفر منوچهر متکی به هندوستان، در ضیافتی که برای وزیر امور خارجه کشورمان ترتیب داده شده بود، گفتگوهای قابل توجهی بین دیپلمات‌های هندی و متکی اتفاق افتاد که خبرنگار ایران به عنوان تنها خبرنگار حاضر در این جلسه، به گزارش مشروح گفتگوهای مطرح شده پرداخته است.
وزیر امور خارجه کشورمان در جریان این نشست بر لزوم همکاری ایران و هند در تغییر برخی ساختارهای جهانی تأکید کرد و در این راستا با اشاره به گذشت 60 سال از تأسیس سازمان ملل گفت: متأسفانه با گذشت زمان، هرچه پیش رفته‌ایم، بدنه این ساختار جهانی تضعیف و بخش‌های انحصاری آن تقویت شده‌اند.
وی در این زمینه به نقش ضعیف مجمع عمومی سازمان ملل به عنوان بدنه عمومی این سازمان در سالیان اخیر اشاره کرد و افزود: تا دهه‌های 60 و 70 نقشی که مجمع عمومی ایفا می‌کرد، جدی و قابل توجه بود اما از دهه 80 به بعد، به موازات جایگاه مجمع عمومی در تصمیم‌گیری‌های جهانی، این شورای امنیت است که نقش اساسی را در موضوعات جهانی ایفا می‌کند و اتفاقاً در این شورا هم تنها برخی کشورهای خاص هستند که برای دنیا تصمیم‌گیری می‌کنند.
متکی ادامه داد: با این حال در سه دهه گذشته، ما شاهد ناکارآمدی این ساختارها هستیم و در این راستاست که امروزه همه تلاش‌ها برای «انحصارگرایی» به خصوص پس از جنگ سرد و علی‌الخصوص در دهه اخیر شکست خورده است. این موضوع آنقدر واضح و مشخص است که سیاستمداران ارشد و مهم آمریکایی هم در واکنش به آن، ناگزیر از بیان شعار «تغییر» شده‌اند.
* حاضریم به آمریکا کمک کنیم
وزیر امور خارجه در ادامه این جلسه و در پاسخ به سؤال یکی از دیپلمات‌های ارشد هند درباره تعامل ایران با رئیس‌جمهور جدید آمریکا که خواستار مذاکره با کشورمان شده، به موضع ایران در استقبال رسمی از اعمال تغییر در سیاست‌های آمریکا اشاره کرد و گفت: تغییر واقعی می‌تواند چهره آمریکا را بازسازی کند و اگر در رفتار و گفتار آمریکا در این زمینه صداقت ببینیم، حاضریم به آنها کمک هم بکنیم.
متکی با ابراز تردید نسبت به توان اوباما در اعمال تغییرات در سیاست‌های آمریکا گفت: اوباما امروز از جانب تندروهای سیاسی در آمریکا که پیش از این کرسی‌های دولت را در اختیار داشتند و همچنین از سوی صهیونیست‌ها و برخی گروه‌ها، تحت فشار است. با این حال ما حاضریم به او در برابر این فشارها کمک کنیم، هرچند پیش از آنکه دیگران بخواهند به رئیس‌جمهور آمریکا یاری برسانند، این خود اوست که لازم است به کمک خود بشتابد.
وی در این‌باره افزود: چندی پیش اوباما برای ما پیام فرستاد و از ما خواست که در موضوع افغانستان به آنها کمک کنیم. در برابر این درخواست آمریکایی‌ها، ما اعلام موافقت مشروط کردیم و شرطمان هم تغییر رویکرد کنونی آمریکا در این کشور و به رسمیت شناختن راه‌حل همکاری‌های کشورهای منطقه برای حل مشکلات افغانستان بود، اما با این حال می‌بینیم که در ماه‌های اخیر بار دیگر از اعزام نیروهای نظامی خارجی بیشتر به افغانستان سخن به میان می‌آید.
مسئول دستگاه دیپلماسی کشورمان اظهار‌نظر درباره شعار «تغییر» اوباما را این‌گونه ادامه داد: اکنون، دیگر نمی‌توان تنها به بیان شعار «تغییر» پرداخت و تغییر باید از زبان و شعار به تاکتیک‌ها و هرچه سریعتر به عمق استراژی‌ها راه یابد. امروز بیش از آنکه علاقه‌مند به شنیدن تغییر باشیم، به دنبال «رویت» آن در سیاست‌های آمریکا هستیم.
متکی افزود: به عنوان مثال، این قابل قبول نیست که از تمایل خود به «مذاکره» با ایران سخن بگوییم و شعار «تغییر» در رابطه با ایران را سر بدهیم، اما از سوی دیگر به شرکت‌های هندی پیام بدهیم که حق ندارند با ایران رابطه اقتصادی برقرار کنند.
* ناتوانی غرب در مبارزه با تروریسم به خاطر تقسیم آن به «خوب»و«بد» است
در ادامه، دیپلمات ارشد دیگر هندی از سیاست برخی کشورهای غربی درباره مسائل افغانستان و برخورد با تروریسم پرسید، وزیر امور خارجه کشورمان پاسخ به وی را با انتقاد از کشورهایی که با برخی گروه‌های افراطی وارد مذاکره غیر‌رسمی شده‌اند، آغاز کرد و گفت: افراط‌گرایی، افراط‌گرایی است، آن‌گونه که تروریسم، تروریسم است. امکان تقسیم‌بندی موضوعاتی چون افراط‌گرایی و یا تروریسم به «خوب» و «بد» وجود ندارد و لازم است تا در برابر این قبیل موضوعات، به صورت یکپارچه موضع گرفت و عمل کرد. اتخاذ مواضع دوگانه در قبال افراط‌گرایی، از یکسو به اعتماد عمومی ضربه خواهد زد و از سوی دیگر، این گروه‌ها را به گسترش فعالیت‌های خود ترغیب می‌کند.
متکی افزود: کشورهایی که امروز برای دور کردن آتش تروریسم از خیابان‌ها و متروی پایتخت‌هایشان تصمیم گرفته‌اند با تروریست‌ها مذاکره کنند و یا کشورهایی از منطقه که دلارهای نفتی خود را خرج تقویت این گروه‌ها می‌کنند، خواهند دید دود آتش ناامنی که این گروه‌ها در برخی کشورهای منطقه به پا کرده‌اند به چشمان آنها هم خواهد رفت.
* در تحریم‌ها بین 150 تا 180 میلیارد دلار مبادلات تجاری داشتیم
در ادامه این نشست یکی از مدیران مسئول روزنامه‌های هندی، درباره تحریم‌هایی که علیه ایران وضع شده پرسید و این که آیا تحریم‌ها بر «مسیر ایران» تأثیر خواهد گذاشت؟ و متکی در پاسخ به این سؤال، ادبیات تحریم را کهنه و متعلق به دهه‌های 60 و 70 میلادی دانست و گفت که این رفتارها بیشتر یک ژست سیاسی است.
وزیر خارجه کشورمان برای آنکه مخاطبانش، این موضوع را بهتر درک کنند به گفته‌های یک دیپلمات اروپایی اشاره کرد: یکی از دیپلمات‌های مهم اروپایی برای ما توضیح می‌داد که چگونه همزمان با تصویب تحریم آفریقای جنوبی بر روی کاغذها، آن را در عمل دور می‌زدند و روابط اقتصادی خود با آنها را همزمان با اعمال تحریم ادامه می‌دادند.
متکی سپس ادامه داد: اتفاقاً یکی از طلایی‌ترین دوره‌های کشور ما همین ایامی بود که غرب به دلیل پیگیری مسئله هسته‌ای، ما را تحریم کرد. در این دوره، 150 تا 180 میلیارد دلار مبادلات تجاری داشتیم و حضور ده‌ها میلیارد دلاری سرمایه‌های خارجی در کشورمان را در این دوره مشاهده کردیم. همچنین در این دوره بود که به پیشرفت‌های چشمگیر در هوافضا و تکنولوژی‌های پیشرفته دست یافتیم.
رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان در ادامه به تأثیر تحریم بر رویکرد کشورمان نیز اشاره کرد. اشاره او به تأثیر تحریم‌ها در نوع خود جالب بود: در اثر تحریم‌ها البته ارتباط ما با خانواده‌ای که به آن تعلق داریم یعنی آسیا، تقویت شده است و در حالی که در ابتدای این دوره نسبت مبادلات ما با اروپا و آسیا 65 به 35 بوده است، اکنون و در پایان دوره تحریم‌ها، این نسبت تقریباً برعکس شده است.
متکی در ادامه به سفر سال گذشته ماهاتیر محمد به ایران اشاره کرد: نخست‌وزیر سابق مالزی هنگامی که سال گذشته به ایران آمد، ابتدا یک سفر تفریحی توریستی به شهر اصفهان داشت و پس از آن هنگامی که با ما در تهران ملاقات می‌کرد، گفت که من در اصفهان اثری از تحریم ندیدم، هرچه در این شهر بود رونق بود و بازارها همگی پُر.
وزیر امور خارجه کشورمان ادامه داد: غرب و خصوصاً آمریکا این تحریم‌ها را برای منصرف کردن ایران از حقوق رسمی و قطعی خود بر استفاده از انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای وضع کردند، اما حرکت ایران در این سال‌ها در جهت پیمودن قله است و چون راه فتح قله‌ها را خوب می‌شناسد، مشکلاتی که آنها ایجاد می‌کنند، تأثیری در مسیرش نخواهد گذاشت.
* بحران یمن هر چه باشد، یک موضوع داخلی است
سؤال بعدی را سردبیر یک روزنامه دیگر هندی پرسید و نظر میهمان کشورش را درباره جنگ داخلی یمن و موضع کشورمان در این زمینه جویا شد.
متکی در پاسخ به این سؤال، مشکلات امروز دولت یمن را در سه مورد اصلی خلاصه کرد و آنها را اینچنین برشمرد:
1ـ فعالیت گروهی که در جنوب این کشور برای جدایی از یمن تلاش می‌کنند.
2ـ مرکزیت یافتن یمن برای القاعده و گسترش روزافزون تحرکات و فعالیت‌های افراط‌گراها در این کشور.
3- درگیری دولت یمن با بخشی از ملت خود، یعنی شیعیان.
متکی سپس در مقام بیان موضع رسمی کشورمان در قبال مشکلات سه‌گانه یمن گفت که ایران نگران شرایط امروز یمن است و افزود: موضع جمهوری اسلامی ایران درباره مشکلات سه‌گانه مذکور دفاع از تمامیت ارضی، حمایت از ثبات در این کشور و محکومیت تمرکز و گسترش فعالیت‌های القاعده در یمن است.
متکی اما درباره مشکل سوم که به نظر می‌رسید منظور اصلی سردبیر روزنامه هندی از این پرسش هم بود، دولت یمن را به آشتی با مردم خود ترغیب کرد و گفت که این موضوع به نفع طرفین است.
وزیر امور خارجه با این حال افزود: موضوع درگیری دولت یمن با ملت خود، هرچه باشد یک موضوع داخلی است و راه حل داخلی هم دارد. دخالت‌های کشورهای خارجی و از جمله برخی کشورهای منطقه، نه‌تنها مسئله را حل نخواهد کرد بلکه بر پیچیدگی و هزینه‌های حل آن خواهد افزود.
گفتنی است در این جلسه، وزیر امور خارجه کشورمان با میهمانان خود در محل سفارت کشورمان، درباره امکان و لزوم افزایش و مدرن شدن روابط دو کشور و نقش گروه‌های فرهنگی و نخبه در این زمینه سخن گفت.
انتهای پیام