(
امتیاز از
)
شيعيان يمن; فرصت‌ها و چالش‌ها
اکثريت جمعيت کشور يمن را اهل تسنن شافعي تشکيل ميدهند. در درجة بعد،نوبت به شيعيان زيدي مي‌رسد که حدود 25 درصد از جمعيت کل يمن را تشکيل ميدهند. شيعيان اسماعيلي و در نهايت، شيعيان دوازده امامي نيز در رتبه‌هاي بعدي قرار دارند. بنابراين، شيعيان دوازده امامي در اين کشور، از اقليت‌هاي آن کشور به شمار مي‌روند.
تا قبل از پيروزي انقلاب اسلامي، تعداد اندکي از شيعيان دوازده امامي در يمن يافت مي‌شدند و بسيار پراکنده بودند، ليکن پس از پيروزي انقلاب اسلامي، جهشي در اين زمينه ايجاد شد و اينان براي خود تشکيلاتي را فراهم کردند. اکثر شيعيان دوازده امامي در يمن، رهيافتگاني هستند که قبلاً مذهب ديگري داشته‌اند. تعداد اين رهيافتگان روز به روز در حال گسترش است، به طوري که در بسياري از خانواده‌هاي آنجا حداقل يک رهيافته وجود دارد. به برکت پيروزي انقلاب اسلامي، وضعيت شيعيان در يمن دگرگون شد؛ به عنوان نمونه، تا قبل از اين واقعة تاريخي، حتي هيچ حسينيه‌اي براي شيعيان در يمن وجود نداشت. اما پس از اين واقعه، چندين حسينيه در مناطق مختلف يمن ساخته شد و شيعيان، مساجد و اماکن مخصوص خود را گسترش دادند.
عليرغم گسترش روزافزون شيعيان دوازده امامي در يمن، آمار دقيقي از آنان وجود ندارد؛ چرا که اين پديده در يمن، پديده جديدي است و به دست آوردن آمار دقيق آنها مشکل است. اما براساس آمارگيري غير رسمي که از سوي برخي از شيعيان صورت گرفته است، شيعيان دوازده امامي هم اينک، بيش از نيم درصد از جمعيت اين کشور را تشکيل ميدهند.
البته اين کمي جمعيت چندان حائز اهميت نيست، چرا که کساني که به سمت مذهب اهل بيت (ع) گرايش پيدا کرده‌اند، از نظر کيفي، معمولاً از نخبگان اين کشور هستند. اساتيد دانشگاه، پزشکان و شخصيت‌هاي مؤثر بحرين، از جملة رهيافتگان هستند و اين کيفيت بالا، جبران کميت را کرده است. اينان مي‌توانند تأثير فراوان در جهت ترويج تشيع داشته باشند.
به عنوان نمونه، به دست يکي از اين نخبگان، 2000 نفر شيعه شدند. بنابراين، با اينکه آمار دقيقي از جمعيت شيعيان دوازده امامي در اين کشور وجود ندارد، اما اميد زيادي وجود دارد که با معرفي مکتب تشيع، افرد بيشتري به سمت آن گرايش پيدا کنند.
هم اينک ميان شيعيان دوازده امامي و شيعيان زيدي هماهنگي و وحدت خاصي به وجود آمده است، زيرا دو خطر مشترک اين دو گروه را تهديد ميکند؛ اولين خطر از سوي وهابيت است که آنان را تهديد ميکند و خطر مشترک ديگر، خطري است که از سوي استکبار جهاني، به رهبري آمريکا، متوجه آنان شده است. اين تهديد منجر به نزديکي اين دو گروه شده است، به طوري که شيعيان دوازده امامي و شيعيان زيدي در مساجد و مجالس يکديگر حضور مي‌يابند. اين هماهنگي تا آنجا پيش رفته که به عنوان نمونه، يک روزنامه متعلق به شيعيان دوازده امامي از زيدي‌ها پشتيباني ميکند و يک روزنامه متعلق به شيعيان زيدي، به شبهاتي پاسخ مي‌دهد که در مورد شيعيان دوازده امامي مطرح مي‌شود. هم اينک تشکلي به نام «سازمان وحدت شيعيان جزيره» در يمن فعاليت ميکند که شيعيان زيدي و دوازده امامي را پوشش مي‌دهد.
يکي از تهديدهاي جدي متوجه شيعيان يمن اين است که دولت اين کشور، دولتي وابسته به آمريکاست و سعي ميکند تا بين دسته‌هاي مختلف شيعيان و نيز بين شيعيان و اهل سنت شافعي تفرقه ايجاد کند. اينان تلاش مي‌کنند تا شيعيان دوازده امامي را خطري براي ساير مذاهب معرفي کنند. دولت يمن در مناطق شافعي نشين، کتاب‌هاي ضد شافعي پخش ميکند و ادعا ميکند که اين کتاب توسط شيعيان زيدي نوشته شده است و در مناطق زيدي‌ها کتب ضد آنان پخش ميکند و ادعا ميکند که شافعي‌ها اين کتاب‌ها را نوشته‌اند. ولي بحمدالله مسلمانان به اين نقشه پي برده‌اند و لذا تا به حال نقشة آنان، نقش بر آب شده است.
آينده در يمن از آن شيعيان خواهد بود و حتي يکي از نويسندگان معروف متعصب ضد شيعه در يمن پيش‌بيني کرده است که اگر وضعيت گرايش به تشيع در يمن به همين شکل ادامه يابد، تا 20 سال ديگر، در اين کشور نيز وضعيتي همانند ايران پيش خواهد آمد و شيعيان در اکثريت قرار خواهند گرفت.
شيعيان يمن، ياد اهل بيت (ع) را همچنان زنده نگه داشته‌اند و در مجالس مختلف خود و نيز در نشريات خود، از اهل بيت (ع) ياد مي‌کنند. اين فرهنگ شيعي در يمن پا برجا مانده است و وهابيت تلاش ميکند تا با اين امر مبارزه کند. از اين رو، جا دارد در اين موقعيت حساس، علما و مراجع از شيعيان يمن حمايت کنند تا از نظر فکري شيعيان رهيافته در آنجا اشباع گردند، در اين صورت، آينده از آن شيعيان خواهد بود، ولي اگر دست روي دست گذاشته، شيعيان را به حال خود رها کنند، وضعيت برعکس خواهد شد و جمعيت فعلي آنان نيز رو به کاهش خواهد نهاد.
از شيعيان ايران، به ويژه مسئولين آن، انتظار مي‌رود تا تلاش کنند تشيع را به خوبي به آنان که دسترسي به حقايق ندارند، معرفي کنند. هم اينک ميتوان با چاپ و نشر کتبي که مورد رغبت شيعيان دوازده امامي،اسماعيلي و زيدي است، به اين فرهنگ کمک کرد. بايد با نشر کتبي همچون نهج البلاغه، از اين فرهنگ مشترک حراست نمود. وهابيت در تلاش است تا اين کتب را نابود کند يا از ترويج آن در ميان شيعيان يمن جلوگيري کند.
وهابيت به طرق مختلف تلاش ميکند تا اين فرهنگ مشترک را نابود سازد؛ از اين رو، کتاب «نقش يمني‌ها در احياي مذهب اهل تسنن»، در 30 جلد در يمن چاپ و توزيع کردند ولي کتابي تحت عنوان «نقش قبايل يمني در خدمت اهل بيت (ع)» توسط شيعيان به چاپ رسيد که اگر به زبان عربي ترجمه شود و در يمن توزيع گردد، مي‌تواند توطئة وهابيون را خنثي کند. هم اينک دولت يمن و وهابيون همسو هستند و تلاش مي‌کنند تا با نابودي آثاري مربوط به تشيع و نيز چاپ کتبي بر عليه تشيع، از ترويج اين فرهنگ جلوگيري کنند و تنها راه مقابله با اين ترفند، چاپ و نشر کتبي است که معارف شيعي را ترويج کند. از همين راه بوده است که بسياري از جمعيت يمن، به سمت تشيع گرايش پيدا کرده‌اند.
نويسنده: عصام العماد
منبع: فصلنامه پژوهه - شماره 24
انتهای پیام